گردنبند گرانبها در تخریج احادیث وصیّت پیامبر برای امیرالمؤمنین

طريق پنجم: قيس بن ميناء، از سلمان س

طريق پنجم: قيس بن ميناء، از سلمان س

عقیلی در (الضعفاء) [۸۵]، و از طریق وی ابن جوزی در (الموضوعات) [۸۶] آورده که گفته است: ابراهیم بن محمد برای ما روایت کرد و گفت: عبدالعزیز بن خطاب برای ما روایت کرد و گفت: علی بن هاشم از اسماعیل، از جریر بن شراحیل، از قیس بن میناء، از سلمان برای ما روایت کرد که گفته: نبی اکرم ج فرمودند: «وصیي علي ابن أبي طالب». «وصی من علی بن ابی طالب است».

اسناد این حدیث جداً ضعیف است، و سه علت در آن وجود دارد:

علت اول: قیس بن میناء کوفی است، عقیلی درباره او می‌گوید: «قیس بن میناء کوفی است و از حدیث وی متابعت نمی‌شود، وی مذهب و روش بدی داشته است» [۸۷]. ابن جوزی ذکر نموده که: وی از بزرگان شیعه بوده است [۸۸].

علت دوم: جریر بن شراحیل است، ابو حاتم رازی در باره وی می‌گوید: جریر بن شراحیل شیخی مجهول است) [۸۹].

علت سوم: اسماعیل می‌باشد که در اسناد ذکر نشده است، لیکن ابن جوزی ذکر نموده که وی ابن زیاد می‌باشد [۹۰]، و اسماعیل بن زیاد متروک الحدیث است، و حتی چنانکه قبلا گفته شد: بعضی از علما او را دروغگو می‌دانند [۹۱].

می‌ترسم این جریر بن شراحیل همان جریر بن عبدالحمید کندی باشد که قبلا درباره وی گفته شد. چرا کسی‌که در این حدیث از جریر روایت می‌کند همان اسماعیل بن زیاد است، چه بسا یک مرتبه او را به شراحبیل، و یک مرتبه به ابن عبدالحمید نسبت داده ‌باشد، و هر دو مجهول می‌باشند. والله أعلم.

حافظ ذهبی در (میزان الأعتدال) چنانکه در زندگی نامه قیس بن میناء آمده، این حدیث را تکذیب کرده است [۹۲].

[۸۵] (۳/ ۴۶۹). [۸۶] الموضوعات: (۲/ ۱۴۸). [۸۷] الضعفاء (۲/ ۴۶۹). [۸۸] الموضوعات: (۲/ ۱۴۹). [۸۹] الجرح و التعدیل: (۲/ ۵۰۴) و بعضی گفته‌اند (حریز پسر شراحبیل). الجرح و التعدیل: (۳/۲۸۹) و لسان المیزان (۲/۱۰۲). [۹۰] الموضوعات: (۲/ ۱۴۹). [۹۱] نگاه کن به مسند سلمان فارسی طریق دوم. [۹۲] (۲/۳۹۸).