دعای نماز استخاره [۹۰]
۷۴- جابر بن عبد الله سمىگوید: رسول الله جاستخاره را در هرکارى همانند سورهاى از قرآن به ما مىآموخت و میفرمود: هرگاه یکى از شما خواست کارى انجام دهد، غیر از نماز فرض، دو رکعت نماز بخواند، سپس بگوید:
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْتَخِيْرُكَ بِعِلْمِكَ، وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيْمِ، فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ، وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوْبِ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَـذَا الأَمْرَ ـ وَيُسَمِّيْ حَاجَتَـهُ ـ خَيْرٌ لِيْ فِيْ دِيْنِـيْ وَمَعَاشِيْ وَعَاقِبَـةِ أَمْرِيْ ـ أَوْ قَالَ: عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ ـ فَاقْدِرْهُ لِيْ وَيَسِّرْهُ لِيْ ثُمَّ بَارِكْ لِيْ فِيْهِ، وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ شَرٌّ لِيْ فِيْ دِيْنِيْ وَمَعَاشِيْ وَعَاقِبَةِ أَمْرِيْ ـ أَوْ قَـالَ: عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ ـ فَاصْرِفْهُ عَنِّيْ وَاصْرِفْنِيْ عَنْهُ وَاقْدِرْ لِيْ الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ، ثُمَّ أَرْضِنِيْ بِهِ» [۹۱].
«اى الله! به وسیلۀ علمت از تو طلب خیر مىکنم، و بوسیلۀ قدرتت از تو توانایى مىخواهم، از تو فضل بسیارت را مسألت مىنمایم، زیرا تو توانایى و من ناتوان، و تو مىدانى و من نمىدانم، و تو دانندۀ امور پنهان هستى. الهى! اگر در علم تو این کار ـ حاجت خود را نام میبرد -باعث خیر من در دین و آخرت است- یا مىگوید: در حال و آیندۀ کارم -آنرا برایم مقدور و آسان بگردان، و در آن برکت عنایت فرما، و چنانچه در علم تو این کار برایم در دنیا و آخرت باعث بدى است -یا مىگوید: در حال و آیندۀ کارم- پس آنرا از من، و مرا از آن، منصرف بگردان، و خیر را براى من هر کجا که هست مقدّر نما، و آنگاه مرا با آن خشنود بگردان».
کسى که از خالق، طلب خیر نماید و از مخلوق، مشورت بگیرد، و در کارش ثابت قدم باشد، پشیمان نمیشود، خداوند مىفرماید: ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَوَكِّلِينَ١٥٩﴾(آلعِمران/۱۵۹) «در کارها با مردم، مشوت کن، و هرگاه تصمیم به انجام کارى گرفتى، به خدا توکل کن» [۹۲].
[۹۰] این دعا بعد از دو رکعت نمازِ مستحب به نیّتِ نماز استخاره خوانده میشود. اگرچه برخی از فقها حمد و ثنا قبل استخاره را مستحب میدانند ولی به نظر میرسد گفتن آن مشروع نمیباشد؛ زیرا عبادات توقیفی هستند و در روایت ذکری از آن نشده است. تکرار دعا نیز مستحب نیست؛ زیرا روایت حاکی از یک بار گفتن است ولی برای کسی که خواهان بیشتر استخاره در امرش باشد، تکرار نماز و تکرار دعا به همراهش مستحب میباشد. آداب استخاره: خشوع قلبی و صدق در دعا، گفتن حاجت با کنایه یا صراحتاً حتّی با زبان مادری، رو به قبله و با دستان بلند شده دعا خوانده شود، شایسته است قبل از تصمیم نهایی استخاره خوانده شود و همچنین بعد از استخاره، مشورت شود و در صورتیکه تمایل قلبی برای یکی از اعمال حاصل شد، آنرا انجام دهد و هیچ علامت و نشانه خاصی در شریعت قرار داده نشده که نمادی از انجام و انتخاب برای شخص باشد. هرگونه استخارهای به غیرِ نماز استخاره، همچون استخاره با قرآن، فالنامهها و... در شریعت اسلام تأییدیه ندارند و باطل و حرامند. (مترجم) [۹۱] - البخاری۷/۱۶۲. [۹۲] - سورة آل عمران، آیه: ۱۵۹.