نماز جنازه معاویهس

ابو مسهر می‌گوید: ضحاک بن قیس الفهری، نماز جنازه معاویهسرا خوانده و او را بین باب ((حاجیه)) و ((باب الصغیر)) دفن کرده اند [۸۴].

ضحاک، پس از دفن معاویهس، خطبه ای ایراد کرد و گفت:

((معاويه كان حد العرب، وعود العرب، قطع الله به الفتنة، وملكه علی العباد وسير جنوده فی البر والبحر، وكان عبداً من عبيد الله، دعاه فأجابه، وقد قضی نحبه، وهذه أكفانه فنحن مدرجوه ومدخلوه قبره، ومخلوه, وعمله فيما بينه و بين ربه، إن شاء رحمه و إن شاء عذبه) [۸۵].

معاویه، مهتر، بزرگ و نهایت عرب بود. خداوند به وسیله او فتنه ها را قطع کرد، و او را بر بندگان حاکم نمود، و لشکریانش را از خشکی و دریا عبور داد. و او بنده ای از بندگان خداوند بود. دعا می کرد و الله می پذیرفت. و روزگار خویش را سپری نمود. و این کفن های اوست، که ما او را می پوشانیم و او را در قبرش می گذاریم. ما دوستدارانش هستیم و لکن عمل او بین خود وخدایش است. اگر بخواهد، او را می بخشد، و اگر بخواهد، او را عذاب می دهد.

ابن اثیر نیز قائل است که در وقت فوت، یزید غائب بوده و ضحاک نماز جنازه اش را خوانده است.

همچنین طبری نیز بر این اتفاق دارد که ضحاک بن قیس نماز معاویهسرا ادا کرده است.

قال الطبری: عن أحمد بن زهیر، عن علی بن محمد، قال:

((صلی علی معاوية الضحاك بن قيس الفهری وكان يزيد غائباً حين مات معاوية)) [۸۶]

دکتر عبدالسلام تدمری می‌گوید: قبر او داخل مقبرهء باب الصغیر از مقابر دمشق است، و آن قبر معروف الان نیز مشخص است. و در نزدیکی ایشان قبر ((ابن عساکر)) نیز وجود دارد. بنده سال۱۳۹۹ هـ.ق آنجا رفتم و هر دو قبر را مشاهده کردم و بر آن‌ها فاتحه نیز خواندم [۸۷].

همچنین این محقق توانای لبنانی، در حاشیهء تاریخ الاسلام، بیش از ۵۰ اثر معتبر را که در آن‌ها از زندگانی، شخصیت و مقام حضرت معاویهسبحث شده، معرفی کرده است [۸۸].

نقل است که یکبار عبدالملک بن مروان، از کنار قبر معاویهسرد می شد، ناگهان توقف کرد و دعای خیری برای ایشان کرد، از او پرسیدند: مگر این قبر کیست؟

عبدالملک پاسخ داد: این قبر شخصی است که هر گاه صحبت می کرد، از روی علم و منطق سخن می گفت، هر وقت ساکت می ماند، از روی حلم و بردباری، سکوت را اختیار می کرد، به هر کس چیزی می بخشید، او را غنی می کرد، و با هر کس می جنگید، او را نیست و نابود می ساخت [۸۹].

[۸۴] تاریخ الاسلام / ج ۲ / ص ۳۱۷. [۸۵] اسد الغابه / ج ۵ / ص ۳۱۲. [۸۶] طبری / ج ۵ / ص ۳۲۷. [۸۷] دکتر عمر عبدالسلام تدمری؛ استاد تاریخ اسلامی در دانشگاه لبنان. [۸۸] تاریخ الاسلام / ج ۲ / ص ۳۰۸. [۸۹] الکامل / لابن اثیر /.