پيشگفتار
بسیاری از مردم بین دو معنی لغوی و اصطلاحی لفظ «صُحْبَه» به دلایلی فرق قائل نمیشوند، از جمله:
۱- جهل به مبانی و قواعد لغت عربی و فهم و اطلاع اندک در این زمینه.
۲- شناخت ناکافی در تشخیص و تمییز بین آن دو؛ و این به خاطر دانش کم آنها در زبان عربی است.
این دو مسئله سبب شده است که گامهای آنها از مسیر فهم درست منحرف شود و به اصحاب پیامبر -عليه الصلاة والسلام- بسیاری از ادعاهای باطل و اقوال و افعال نادرست و حتی نفاق و ارتداد و انحرافات عقیدتی دیگری را نسبت دهند، آن هم با استدلال به فهمی نادرست از آیاتی که معنی آن بر آنها مشتبه شده است.
و در این جهت از کلمات پراکندهای در احادیث متواتر و تأویل نادرست آنها سود میجویند که خود دلیلی بر کجفهمی آنهاست.
بخش دیگری از مبانی استدلال آنها را شناخت کم نسبت به زبان عربی و استناد به روایات ضعیف و باطل تشکیل میدهد. همانند غریقی که به ریسمان خیال چنگ میزند. و این شیوه هنگام بحث و گفتگو با آنها کاملاً مشخص است و نیز به راحتی میتوان دریافت که هیچگونه شناخت دقیق و کاملی نسبت به علم عظیم و مفیدی که انسان را از اشتباه مصون میدارد ندارند. یعنی علم شناخت اصطلاحات حدیث (درایه) و علم شناخت رجال حدیث (روایه).
بر این اساس قبل از ورود به اصل بحث یعنی عدالت اصحاب پیامبر صلازم است که مطالبی را پیرامون سؤالات زیر توضیح دهم:
- لفظ «صحابه» به چه معنی است؟
- آیا منافقان نیز در شمار صحابه هستند؟
- آیا شخصی که پس از وفات نبی مکرم صمرتد شده است نیز مشمول کلمه صحابه میشود؟
- گفتار اهل بیت در باره اصحاب پیامبر صبه چه صورت آمده است؟
- اگر خداوند متعال از اصحاب اظهار رضایت و خشنودی نموده است، چرا در میان آنها اختلاف افتاد؟
- چه دلیلی بر ارتباط یا عدم ارتباط اهل بیت علیهم السلام با صحابه وجود دارد؟
و به امید خدا در صفحات آینده به این سؤالات و شبههها با استدلال به گفتههای دو وزنهی سنگین و معتبر هدایت (یعنی کتاب خدا و روایات اهل بیت پاک پیامبر ص) پاسخ خواهیم گفت و در خلال بحثهای زیر به عدالت و منزلت اصحاب خواهیم پرداخت:
بحث اول: تعریف لفظ «صحابه» در لغت و در اصطلاح.
بحث دوم: منزلت اصحاب در کلام خدا و گفتار اهل بیت.
مطلب اول: منزلت اصحاب پیامبر صاز نظر قرآن و عترت
مطلب دوم: منزل سه خلیفه اول از نظر قرآن و عترت
مطلب سوم: مهاجرین و انصار شاز نظر قرآن و عترت
مطلب چهارم: اهل بدر شاز نظر قرآن و عترت
مطلب پنجم: نظر قرآن و عترت در مورد انفاقکنندگان و مجاهدین قبل از فتح و نیز بعد از فتح.
بحث سوم: چگونگی ظهور فتنهها در میان اصحاب شو اینکه چه کسی برای اولین بار آتش این فتنهها را برافروخت.
بحث چهارم: توطئه بر علیه اسلام و مسلمین.
بحث پنجم: موضعگیری درست و مناسب راجع به اصحاب پیامبر ص.
بحث ششم: بیان اسامی و روابط خویشاوندی میان اصحاب و اهلبیت علیهم السلام .
بحث هفتم: طرح برخی شبههها و جواب آنها.
و در پایان، برخی از اشکالاتی را که پس از دیدن و شنیدن شبههها و آراء باطل و نیز شبهاتی که ممکن است به هنگام مطالعه این کتاب پیش آید، بررسی کردهایم تا در زمینه عدالت اصحاب شبههای باقی نمانده و خواننده اطمینان خاطر پیدا کند.
و اکنون با اعتراف به اینکه نگرانی و اضطراب در مسیر قناعت به این مسئله به دلیل ازدیاد شبههها و طرح مجدد آنها در هر زمان و مکان وجود دارد اما امیدوارم آنچه که در رد شبهات و ریشهکن کردن اساس آنها و پاسخگویی به سؤالات و تلاشی که برای زدودن زنگار غفلتی که بر دلهای غافل نشسته است به خرج دادهام مورد عنایت خداوند واقع شده و راه را درست رفته باشم تا این مقدار تشویش و نگرانی هم باقی نماند.