مسند امام احمد بن حنبل
در مسند احمد، چندین روایت در این رابطه به چشم میخورد. در بیشتر این روایات، همان مضامین هستند که در روایات گذشته آمد. البته دو روایت را که در آن کمی اضافه وجود دارد در اینجا میآوریم:
اوّلین روایت از حضرت براء بن عازب سمرویست، میفرمایند:
باری به همراه رسول الله جدر سفر بودیم که در راه در محلی به نام غدیر خم توقف کردیم. اعلام شد که مردم برای نماز جمع شوند. زیر دو درخت، بخاطر رسول الله جپاک و تمیز کرده شد. پس از اقامه نماز ظهر، رسول الله در حالی که دست حضرت علی س را گرفته بودند فرمودند:
«الستم تعلمون اني اولي بالمؤمنين من انفسهم قالوا بلي، قال الستم تعلمون اني اولي بكل مومن من نفسه قالوا بلي، قال فاخذ بيد علي فقال من كنت مولاه فعلي مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه، قال فلقيه عمر بعد ذلك فقال له هنيئا يا ابن ابي طالب اصبحت و امسيت مولي كل مؤمن و مؤمنه».
ترجمه: آیا شما نمیدانید که من برای مومنین، عزیزتر از جانشان هستم؟ صحابه عرض کردند: بله یا رسول الله؟ فرمودند: آیا نمیدانید که من برای هر مؤمن، محبوب تر از جان او هستم؟ صحابه عرض کردند: بله؟ سپس دست علی را گرفته فرمودند: هر که مرا دوست میدارد علی را دوست میدارد. خدایا هر که با علی محبت ورزد تو با او محبت فرما و دشمن کسی باش که با علی عداوت داشته باشد. حضرت براء بن عازب سمیفرماید: پس از آن، حضرت عمر سبا حضرت علی سملاقات کرد و فرمود: ای علی! مبارکت باشد. اینک شما صبح و شام، محبوب هر مرد و زن مؤمن هستی [۵۲].
روایت دوم از حضرت ابوالطفیل ساست که حضرت علی س، مردم را در مسجد جامع کوفه جمع کرده فرمود: هر کس که در غدیر خم سخنی را که رسول الله جدر مورد من شنیده باشد از جای خود برخیزد. سی نفر (صحابه) از میان جمعیت برخاست. راوی ابو نعیم میگوید: تمام ایشان به این امر گواهی دادند که رسول الله جدست حضرت علی سرا گرفته فرمودند:
«اتعلمون اني اولي بالمؤمنين من انفسهم قالوا نعم يا رسول الله قال من كنت مولاه فهذا علي مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه».
یعنی: آیا میدانید که من برای مؤمنین، محبوب تر از جانشان هستم؟ مردم گفتند: بلی یا رسول اللهج فرمودند: هر که مرا دوست بدارد علی را دوست میدارد. خدایا با کسی که با علی محبت داشته باشد محبت فرما و دشمن کسی باش که با علی دشمنی کند [۵۳].
علاوه بر این دو روایت، مفاهیم تمام روایاتی که در جلدهای مختلف مسند احمد آمده عیناً همان است که در روایات صحاح سته وجود دارد و مطلبی تازه غیر از مطالب روایات صحاح سته در آنها به چشم نمیخورد.
روایات دیگر غیر از این دو روایت، در این صفحات از مسند احمد قرار دارند:
(۱) ۴/۳۶۷ – (۲) ۴/۳۶۸ - (۳) ۴/۳۷۲ – (۴) ۴/۴۳۷ – (۵) ۵/۳۴۷ – (۶) ۵/۳۵۰ – (۷) ۵/۳۵۱ – (۸) ۵/۳۵۶ – (۹) ۵/۳۵۸
با حدیث غدیر و تفصیلات خطبهاش که با اسانید صحیح در کتب مشهور حدیث نقل شده آشنا شدید.
[۵۲] مسند احمد ۴/۲۸۱ المکتب الاسلامی بیروت [۵۳] مسند احمد ۴/۳۷۰ المکتب الاسلامی بیروت