دیدگاهها و اظهارنظرهایی بر کتاب السَّلفیه

فهرست کتاب

اظهار نظر سی و دوم: ‌

اظهار نظر سی و دوم: ‌

نویسنده از صفحه ۱۶۴ تا صفحه ۱۸۸ هجوم مسلحانه‌ای را علیه شیخ الاسلام ابن تیمیه آغاز کرده و متهمش کرده به اینکه او قائل به قول فلاسفه است وقتی که گفته حوادث از لحاظ نوع قدیمند و از لحاظ آحاد حادثند. و این مسأله دشمنان قدیم و جدید شیخ الاسلام را بی‌آبرو کرده. و گفته‌اند که او (شیخ الاسلام) می‌گوید که حوادث اول و آغاز ندارند. و دکتر در این کتاب از طریق این مسأله راه گریزی برای بیرون انداختن کینه‌هایی که نسبت به شیخ الاسلام در سینه دارد، پیدا می‌کند. چونکه ابن تیمیه شیخ سلفیانی بوده که او را در این زمان ناراحت کرده‌اند. ولی الحمد الله نه در این مسأله و نه برای کسانی که از او پیشی گرفته‌اند مدخلی بر شیخ وجود ندارد. و خداوند با خشم خودش آن‌ها را پاسخ می‌دهد به گونه‌ای که به خیری نرسند. هچنانکه کسانی را که قبل از او بوده‌اند پاسخ گفته است. منظور شیخ الاسلام این بوده که افعال خداوند متعال آغازی ندارند چونکه خداوند متعال اولینی است که قبل از او کسی نبوده است. ابن تیمیه/می‌گوید: «تسلسل واجبی که شرع بر آن دلالت می‌کند از تداوم افعال پروردگار در ابد می‌باشد. پس هر کاری مسبوق به کار دیگری است. پس این در مورد کلام خداوند واجب می‌باشد چون خداوند همیشه و هر وقت که خواسته متکلم بوده است. و صفت کلام در آن لحظه برای خدا ایجاد نمی‌شود. و این افعال و کارهای خداوند لازمه حیات وی می‌باشد پس هر زنده‌ای فعّال می‌‌باشد و فرق بین زنده و مرده در فعل است. و پروردگار ما هیچ وقت و در هیچ زمانی از کلام وارده و فعل معطل نمی‌ماند». و همچنین می‌گوید: «و لازمه این سخن این نیست که همیشه خلق با وی است. چون خداوند متعال مقدم بر هر فردی از مخلوقاتش می‌باشد. تقدمی که اولی ندارد. پس هر مخلوقی اول است ولی خالق متعال اولی ندارد پس او تنها خالق است و هرکس غیر از او مخلوق است و بعد از زمانی که نبوده، هست می‌شود». تا اینکه گفته: «منظور از آنچه که عقل و شرع بر آن دلالت می‌کند این است که هر چیزی غیر از خداوند متعال مخلوق است و بعد از زمانی که نبوده ایجاد می‌شود».

اما اینکه پروردگار متعال هنوز از انجام کاری متوقف شده و سپس انجام می‌دهد نه در شرع است و نه در عقل ثابت شده است بلکه هم عقل و هم شرع بر نقیض آن دلالت می‌کنند. این خلاصه آنچه بود که شیخ در مورد این مسأله گفته است. آیا در آنچه که گفته شد نفرت و قباحتی وجود دارد همچنانکه دکتر و امثال او پنداشته‌اند؟ این جز هوا و هوس و کینه و نادانی و غفلت چیزی نیست. پس میان آنچه که شیخ در مورد این مسأله گفته و میان گفته‌های فلاسفه فرق‌های آشکاری مثل فرق بین حق و باطل و کفر و ایمان وجود دارد.