اخلاق اسلامی و آداب اجتماعی

فهرست کتاب

۶- غرض از فلسفۀ اخلاق

۶- غرض از فلسفۀ اخلاق

غرض از فلسفۀ اخلاق و خواندن آن این است که:

ما مسلمان‌ها از اصول و قواعد اخلاقی باخبر شده و از آن پیروی کنیم، وهرعملیکه خیر ما و خیرجامعه و کشور ما درآن دخیل باشد اجرا نمائیم، و هر کاری که به ضرر ما و به ضرر جامعۀ ما تمام شود اجتناب کنیم. پس علم اخلاق علمیست که ما را از اعمال نیک وبد، یعنی از اعمال خیرو شرّ، آگاه ساخته و دساتیر مثبت اخلاقی را به ما یاد می‌دهد. واین آموزش وقتی کامل می‌گردد که به دانسته‌های خود عمل کنیم.

با توجه براینکه اسلام بخش‌های تکلیفی مختلف دارد که شرط مقبولیت همۀ آن در پیشگاه خداوندأموجودیت عقیدۀ درست وقرآنی است. وآن عقیده شامل ایمان به خدا، فرشتگان، کتاب‌های آسمانی و رسولان الهی وزندگی بعد از مرگ وتقدیر خیر وشرّ است.

اما بخش عبادت که نشانۀ ایمان صادق و به خاطر تقرب بیشتر به الله أصورت می‌گرد، وبخش نظام اجتماعی که در سایۀ حکومت واداره و عدالت برقراراست، نظام اجتماعی، سیاسی، اقتصادی که جزء همین برنامه است، بخاطرارتباط سالم ودرست بنده به خدا، وبنده با بنده صورت می‌گیرد، اخلاق در رأس همۀ این موضوعات قرار دارد.

و نیزدر این رابطه تردیدی وجود ندارد که بخش‌های عقاید، عبادات وبخش‌های تأمین عدالت اجتماعی و حکومت همه مربوط ومنوط به پابندی به ارزش‌های اخلاقی است.

پیام همۀ انبیآء علیهم السلام بیانگراین حقیقت است که: رسیدن به سعادت و سر بلندی مشروط به حُسن اخلاق و پابندی به فضایل اخلاقی است.

بناءً ایمانی که تنها به وحدانیت خداأخلاصه شود. وعبادتی که تنها به شکل وصورت ظاهری (عاری ازخلاص وطریقۀ پیامبر) آن اکتفی شود. نظام حکومت (اداره) واجتماعی که تنها درچهار چوب مجموعه ای ازقوانین وفرامین وضعی وموضوعی خلاصه شود. بهره مندی از زندگی انبیاء به لذایذ آن اکتفا شود وبه غیراندیشیدن درآفرینش.

خلقت و به غیراجرای اوامر الهی، این همه مایۀ سعادت وسر بلندی نخواهد بود.

پس همۀ پیام انبیآء (علیهم السلام) براین تأکید دارند که قطع ارتباط میان بخش‌های زندگی وارزش‌های اخلاقی و فضائل انسانی، زمینه را برای خواری وگمراهی ونابودی انسان‌ها فراهم می‌سازد.

چنانکه امروز مشاهده می‌گردد: اگرساینس وتکنالوژی پیشرفته شده است، کرامت وشرافت انسانی به قهقرا کشانده شده است. واگر مادیات دنیوی طرقی کرده است، معنویات انسانی تنزل کرده است.

واگرهر قدرعلوم طبابت پیشرفته شده، به همان اندازه رذایل اخلاقی ومعنویات انسانی که نتیجۀ آن اِیدز است به مراتب پیشرفته تر گردیده است.

پس نتیجه این است که طبق سنن وهدایات انبیآء(علیهم السلام) حفظ ارزش‌های اخلاقی مطابق به قوانین وفرامین الهی در سرلوحۀ همۀ خوبی‌ها قرار دارد.