اخلاق اسلامی و آداب اجتماعی

تقریظ دوکتور محمد ایاز (نیازی)

الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی معلم الأخلاق وإمام المرسلین وعلی آله وصحابته ومن دعا بدعوته إلی یوم الدین، وبعد.

اگر به مشکلات امروزی بشریت نظر کنیم به وضاحت معلوم خواهد شد که در رأس همه اسباب و انگیزهائی آن فقدان و یا عدم رعایت اخلاقی قرار دارد.

با وجودی که اخلاق از نظر بحث و بررسی علمی، و از ناحیۀ نظری یک بعد مستقل به نظر می‌آید، اما از ناحیۀ علمی و امتزاج آن در تمام ابعاد زندگی همه زوایایی زندگی انسان را در برمی‌گیرد، و در همه تصرفات وی دخیل است:

* درعقیده، عبادات، محاکمات، روابط خوانواده، روابط همسایه. روابط بین المللی (درصلح وجنگ...) علم و تکنالوژی وغیره.

* عقیده وعبادت بدون رعایت اخلاق ارزش ندارد، زیرا تاجر خائی ازامت رسول اکرم صبه شمارنمی رود.

* بهترین انسان‌ها آن است که با اهل وفامیلش روش نیک داشته باشد.

* کسیکه همسایه‌اش ازوی ناراحت است مؤمن کامل شده نمی‌تواند.

* قاضی رشوت خوروبد اخلاق مستحق لعنت خداوند است.

* درجهاد وجنگ تعرض به غیر نظامیان دشمن روا نیست.

* درصلح ومعاهدات پابندی والتزام فرض بوده، وهرنوع غدروعهد شکنی حرام و از علامات نفاق به شمارمی رود.

* علمی که قیادت آن بدست اخلاق نباشد (برابراست که علم شرعی باشد، ویا علوم معاصر) بجائی اینکه باعث نفع برای بشریت شود، سبب شقاوت وبد بختی‌ها می‌گردد.

اگرچه خوش بختانه دین اسلام به چهرها تعریف نمی‌شود، بلکه چهرها توسط آن شناخته می‌شود، زیرا اسلام عنوان برای یک منهج کامل زندگی است که برای سعادت انسان دردنیا وآخرت آمده است.

امروزدرجهان غرب همه چیزاست،علم وتکنالوژی پیشرفته، اقتصاد وارتش مدرن... اما چون اخلاق نسیت، لذا هیچ چیزوجود ندارد. مفهوم سعادت در آراموش خاطروسکون روانی است، که آن را فقط در جانب ایمان، اخلاق تضمین می‌کند.

کتابی را که برادر محترم و دانشمند مولوی صاحب نعمت الله «وثیق» تحت عنوان «اخلاق اسلامی و آداب اجتماعی» به قید تحریر درآورده، درشرایطی که اگرگوئیم «همه چیزهست بجز اخلاق» مبالغه نخواهد بود. این بزرگترین خدمت وارزنده‌ترین هدیه وتحفه برای مردم است خصوصاً نسل جوان که امروز در برابر خطرناک‌ترین تهاجم فرهنگی واخلاقی بیگانه قرار گرفته است.

خداوند أاین جهد وکوشش ایشان را بدرگاه خود قبول کند وبرای جوانان توفیق وهمت بخشد تا از این کتاب مفید مستفید شوند.

با احترام:

دوکتور محمد ایاز (نیازی) استاد پوهنحی شرعیات

پوهنتون کابل و خطیب مسجد جامع وزیر اکبر خان.

قال الله تعالی: ﴿ وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ ٤﴾.