عقیده رستگاران ترجمه العقيدة الصافية

مراد از واژه «امت» چیست؟

علما واژه امت وارده در حدیث پیامبر جرا دو گونه تفسیر کرده‌اند:

۱- یا مقصود از آن کسانی است که از روی یقین و اعتقاد صادقانه به پیامبر جایمان آورده و با همان حالت درونی نیز دار فانی را وداع گفته‌اند. ولی هفتاد و دو گروه بدعت گذار از میان ایشان برخاسته‌اند که همه آن‌ها – جز کسانی که مورد عفو و مغفرت خداوند قرار می‌گیرند – دچار عذاب و عقاب اخروی شده و در نهایت نیز وارد بهشت خواهند شد.

بنابراین، گروه نجات یافته کسانی‌اند که به سنت پاک و مطهر پیامبر جو یاران سرافرازششتمسک جسته‌اند، اینان همان گروهی هستند که پیامبر خدا پیرامون ایشان می‌فرماید:

«لا يزال من أمتي أمة قائمة بأمر الله لا يضرهم من خذلهم ولا من خالفهم حتى يأتيهم أمر الله وهم على ذلك» [۱۰]

(گروهی از امتم همواره بر دین خدا ثابت قدم خواهند ماند، و در برابر گردباد تکذیب و نومید کردن دیگران خم به ابرو نمی‌آورند و تا آخر کار نیز بر این حالت باقی می‌مانند).

در روایتی دیگر آمده است:

«لاَ تَزَالُ عِصَابَةٌ مِنْ أُمَّتِى يُقَاتِلُونَ عَلَى أَمْرِ اللَّهِ قَاهِرِينَ لِعَدُوِّهِمْ لاَ يَضُرُّهُمْ مَنْ خَالَفَهُمْ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ وَهُمْ عَلَى ذَلِكَ». [۱۱]

(گروهی از امتم همواره بر اساس دین خدا مبارزه کرده و مخالفان نمی‌توانند ایشان را به زانو در آورند و تا قیامت این چنین خواهند ماند).

ولی بدعت گذارانی که از دایره اسلام خارج گشته‌اند برای همیشه در آتش دوزخ می‌مانند و مشمول رحمت و مغفرت خداوند قرار نمی‌گیرند.

۲- عده‏ای از علما واژه امت را گونه‌ای دیگر تفسیر کرده و معتقدند مراد از امت در حدیث پیامبر جهمه کسانی است – اعم از کفار و مؤمنین - که پیامبر به سوی ایشان برانگیخته شده است. و گروه نجات یافته نیز کسانی‌اند که به صفوف پیروان پیامبر پیوسته و با همان حالت صدق و ایمان از دنیا بروند؛ در آخرت هم یا بدون عذاب وارد بهشت گشته و یا پس از طی مرحله‌ای از عذاب و عقاب به سوی بهشت و رضوان پروردگار رهسپار می‌گردند، ولی سایر فرق سرنوشت بدی داشته و برای همیشه در دوزخ می‌مانند. [۱۲]

امام نووی در تحلیل حدیث مزبور می‌گوید:

ممکن است مراد از طائفه در حدیث پیامبر جگروه‌های متعدد مؤمنان همچون: دلاوران، فرماندهان جنگ، فقها، محدثین، مفسرین و متولیان مسؤلیت امر به معروف و نهی از منکر باشد، و لازم نیست همه آنان در یک منطقه سکونت داشته باشند بلکه امکان دارد در نقاط مختلف جهان اسلام پراکنده و حضور داشته باشند، شاید دنیا به تدریج از وجود ایشان جز یک گروه در نقطه‌ای خالی باشد که هرگاه آنان منقرض گشته و همه از بین رفتند عمر دنیا هم به پایان می‌رسد. [۱۳]

[۱۰] بخاری روایت کرده است. [۱۱] مسلم روایت کرده است. [۱۲] فتاوی اسلامیة لمجوعة من العلماء/ ابن باز، ابن عثیمین و ابن جبرین. [۱۳] فتح المجید شرح کتاب التوحید، باب بعض هذه الامة یعبد الاوثان.