عقیده رستگاران ترجمه العقيدة الصافية

بندگی از طریق صفت «وجه»

چنان‌چه روشن شد، یکی از صفات پروردگار متعال داشتن «وجه: صورت» است، و لذا بایستی خداوند را از این طریق فراخوانده و به وی پناه ببریم، چون او دارای چنان کمال و شکوهی است که جز خدا هیچ کس واقعیتش را نمی‌داند:

﴿هُوَۚ كُلُّ شَيۡءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجۡهَهُۥ﴾[القصص: ۸۸]

(همه چیز جز ذات او فانی و نابود می‌شود).

﴿وَيَبۡقَىٰ وَجۡهُ رَبِّكَ ذُو ٱلۡجَلَٰلِ وَٱلۡإِكۡرَامِ٢٧﴾[الرحمن: ۲۷]

(و تنها ذات پروردگار با عظمت و ارجمند تو می‌ماند و بس). ‏

در معنی حدیث روایت شده از طریق ابو داود آمده است:

«إنه لا یُسأل بوجه الله إلا الجنة». [۵۱۹]

(نباید از طریق وجه خدا جز بهشت درخواست شود).

از این حدیث دو نکته برداشت می‌شود:

۱- چون وجه جزو صفات والای پروردگار محسوب می‌گردد – که البته همه صفات چنین‌اند -، فراخواندن خداوند از این طریق عبادت به شمار می‌رود.

۲- این صفت از چنان جایگاه و منزلتی برخوردار است که باید تنها درخواست چیزی بسیار بزرگ و با عظمت همچون بهشت از طریق آن صورت پذیرد.

پناه بردن به وجه خدا:

براساس رهنمود پیامبر نور و رحمت، لازم است خدا را از طریق پناه بردن به «وجه» ایشان نیز بندگی و در دژ محکم و استوار این صفت سکنی گزینیم، جابر بن عبد اللهسدر این زمینه از پیامبر بزرگوار جروایت می‌کند:

«لما نزلت هذه الآیه:

﴿قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ﴾[الأنعام: ۶۵]

قال النبی ج: أعوذ بوجهك. فقال:

﴿أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ﴾[الأنعام: ۶۵]، قال النبی ج: أعوذ بوجهك. قال:

﴿أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا﴾[الأنعام: ۶۵]، قال النبی ج: هذا أیسر». [۵۲۰]

(وقتی آیه: [بگو: خدا می‌تواند که عذاب بزرگی از بالای سرتان و یا از زیر پاهایتان بر شما بگمارد] فرود آمد، پیامبر جفرمود: به تو پناه می‌برم. وقتی جمله: [و یا از زیر پاهایتان بر شما بگمارد] نازل شد، فرمود: به تو پناه می‌برم. و بالاخره پس از تعبیر: [و شما را دسته‌دسته و پراکنده گرداند]، فرمود: این امر آسان‌تر است).

چنان‌چه می‌بینیم، پیامبر اکرم جچون می‌دانسته این صفات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، بدان پناه برده و جهت جلوگیری از وقوع عذاب‌های مختلف در این برج و باروی نفوذ ناپذیر جای گرفته است، و لذا خداوند نیز بخاطر عظمت صفت مزبور و لطف و احسان خویش ایشان را از گرفتار شدن در منجلاب عذاب‌ها در امان نگه داشت.

[۵۱۹] التوحید الذی هو حق الله علی العبید / محمد بن عبد الوهاب. [۵۲۰] صحیح بخاری (کتاب التوحید).