۴- معجزات پیامبر
پروردگار حکیم محمد مصطفی جرا با آئینی حق و هدایت‌گر فرستاد تا آن را علی رغم میل مشرکان بر همه ادیان و آئین‌های دیگر پیروز و چیره گرداند، زیرا خداوند وی را به عنوان پیام آور خویش برگزیده و شریعت و آئینش را نیز مورد پسند و تایید قرار داده است:
﴿إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ﴾[آل عمران: ۱۹]
(بیگمان دین (حق و پسندیده) در پیشگاه خدا اسلام (یعنی خالصانه تسلیم فرمان الله شدن) است).
و لذا خداوند محمد جرا با معجزات مهم و بزرگی که همه آن‌ها دال بر صدق و نبوتش است، مورد تایید و حمایت خویش قرار داد تا راه گریزی برای مردم باقی نمانده و به آئین انسان سازش گردن نهند.
پیامبر نور و رحمت جاز معجزات زیادی برخوردار بوده که در اینجا مهمترین آن‌ها را پیش روی خوانندگان عزیز قرار خواهیم داد:
الف) قرآن کریم:
قرآن کریم که از طرف خداوند توانا بر آخرین سفیر صلح و آزادی فرود آمده مهمترین معجزات پیامبر اسلام جبه شمار رفته و در صدر فهرست معجزات‌شان جای دارد. نکته شایان توجه اینکه معجزه هر کدام از پیامبران گذشته غیر از کتاب نازل شده بوده است، ولی در رابطه با پیامبر اسلام نه تنها منزلت هیچ کدام از معجزاتش به پای معجزه قرآن نمی‌رسند که مهمترین آن‌ها این کتاب مقدس و خدشه ناپذیر می‌باشد، تا برای همیشه زنده و جاودان بوده و هر انسان صاحب عقل و منطقی بدان اعتراف کرده و از این سرچشمه جوشان و زلال سیراب گردند، زیرا چون قرآن کریم آخرین پیام هدایت پروردگار برای جوامع مختلف بشری به شمار می‌رود، خداوند اراده کرد در معرض دید و دسترس همه انسان‌ها قرار گرفته و از آن بهره ببرند، برخلاف معجزات سایر پیامبران که برای شرایط زمانی و مکانی محدود و مشخصی در نظر گرفته شده و فاقد صفت جاودانگی بودند.
ب) اسراء و معراج:
یکی دیگر از معجزات مهم پیامبر اسلام جاسراء و معراج است، زیرا ایشان در یک شب از مسجد الحرام در شهر مکه مکرمه به سوی مسجد الاقصی در سرزمین فلسطین [۹۴]سفر کرد و امامت همه پیامبران – علیهم الصلاة و السلام – را نیز در آنجا برعهده گرفت:
﴿سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِيٓ أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ لَيۡلٗا مِّنَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ إِلَى ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡأَقۡصَا ٱلَّذِي بَٰرَكۡنَا حَوۡلَهُۥ لِنُرِيَهُۥ مِنۡ ءَايَٰتِنَآۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ١﴾[الإسراء: ۱]
(تسبیح و تقدیس خدائی را سزا است که بنده خود (محمّد پسر عبدالّله) را در شبی از مسجدالحرام (مکه) به مسجدالاقصی (بیت‌المقدّس) برد، آنجا که دَور و بر آن را پربرکت (از اقوات مادی و معنوی) ساخته‌ایم. تا (در این کوچ یک شبه زمینی و آسمانی) برخی از نشانه‌های (عظمت و قدرت خداوندی) خود را بدو بنمایانیم (و با نشان دادن فراخی گستره جهان و بخشی از شگفتی‌های آن، او را از بند دردها و رنج‌های زمینیان برهانیم و با دل و جرأت بیشتر به میدان مبارزه حق و باطل روانه گردانیم). بیگمان خداوند بس شنوا و بینا است. (نه سخنی از او پنهان و نه کاری از او نهان می‌ماند).
سپس به سوی آسمان‌ها و تا نقطه رفیع «سدرة المنتهی» بالا رفت، در آنجا خداوند بر وی وحی فرستاد، با دوست و محبوبش به راز و نیاز پرداخت و پروردگار توانا نیز سه موهبت را به ایشان ارزانی فرمود: فرایض پنجگانه نماز، آیات پایانی سوره بقره و آمرزش گناهکاران غیر مشرک. [۹۵]
بعد از طی این سفر مبارک و طولانی برگشت و هنوز هم بستر خوابش سرد نشده بود:
﴿ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ٨ فَكَانَ قَابَ قَوۡسَيۡنِ أَوۡ أَدۡنَىٰ٩ فَأَوۡحَىٰٓ إِلَىٰ عَبۡدِهِۦ مَآ أَوۡحَىٰ١٠ مَا كَذَبَ ٱلۡفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ١١﴾[النجم: ۸-۱۱]
(سپس (جبرئیل) پائین آمد و سر در نشیب گذاشت. تا آنکه فاصله او (و محمد) به اندازه دو کمان یا کمتر گردید. پس جبرئیل به بنده خدا (محمد) وحی کرد آنچه می‌بایست وحی کند. دل (محمد) تکذیب نکرد چیزی را که او (با چشم سر) دیده بود).
ج) دو نیم شدن ماه:
یکی دیگر از معجزات ایشان دو نیم شدن ماه به وسیله پیامبر جاست، حافظ ابن کثیر در این باره می‌گوید: دو نیم شدن ماه در زمان پیامبر جمورد اتفاق علما بوده و به عنوان یکی از معجزات درخشنده ایشان محسوب می‌گردد. [۹۶]
خداوند متعال نیز در این خصوص می‌فرماید:
﴿ٱقۡتَرَبَتِ ٱلسَّاعَةُ وَٱنشَقَّ ٱلۡقَمَرُ١﴾[القمر: ۱]
(قیامت هر چه زودتر فرا می‌رسد، و (در آن) ماه به دو نیم می‌گردد).
انس بن مالکسدر این باره می‌فرماید:
مشرکین مکه از پیامبر خدا جدرخواست کردند معجزه‌ای را به آنان نشان دهد، وی نیز ماه را چنان دو نیم کرد که غار «حراء» را از میان آن مشاهده کردند. [۹۷]
ماه دو نیم گشت و هر کدام از آن بر روی کوهی قرار گرفت، ولی با وجود آیات روشنگر و دلایل محکم و خدشه ناپذیر مشرکین نه تنها به پیامبر نور و رحمت ایمان نیاوردند که ایشان را از روی تعصب و هواپرستی به سحر و افسونگری نیز متهم نمودند:
﴿ٱقۡتَرَبَتِ ٱلسَّاعَةُ وَٱنشَقَّ ٱلۡقَمَرُ١ وَإِن يَرَوۡاْ ءَايَةٗ يُعۡرِضُواْ وَيَقُولُواْ سِحۡرٞ مُّسۡتَمِرّٞ٢ وَكَذَّبُواْ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَكُلُّ أَمۡرٖ مُّسۡتَقِرّٞ٣﴾[القمر: ۱-۳]
(قیامت هر چه زودتر فرا می‌رسد، و (در آن) ماه به دو نیم می‌گردد. و اگر مشرکان معجزه بزرگی را ببینند از آن روی‌گردان می‌گردند (و بدان ایمان نمی‌آورند) و می‌گویند: جادوی گذرا و ناپایداری است. آنان تکذیب می‌کنند و بدنبال هواهای خویش می‌روند. هر کاری هم ثابت و ماندگار می‌ماند (و هیچ چیز در جهان از میان نمی‌رود، و انسان جزا و سزای کردار بد و نیک خود را می‌بیند).
د) معجزات دیگر [۹۸]:
تا کنون چکیده‌ای از معجزات پیامبر اکرم جرا اشاره کردیم، البته معجزات ایشان بسیار زیاد و همگی بیانگر صدق و راستگویی وی بر نبوت و فرستادن از طرف پروردگار متعال می‌باشند که در این فرصت به طور اجمال چند تا معجزه دیگر ایشان را نیز بیان می‌کنیم:
۱- خبر دادن از غیب:
ابو حُمید می‌گوید: وقتی به سرزمین تبوک رسیدیم پیامبر جفرمود:
«ستهبّ ریح شدیدة»:باد تندی خواهد وزید. پس از آن مردی برخاست و باد وی را تا کوه طیّئ برد». [۹۹]
۲- بیرون آمدن آب از میان انگشتانش:
انس بن مالکسنقل می‌کند:
«دَعَا بِمَاءٍ فَأُتِىَ بِقَدَحٍ رَحْرَاحٍ فَجَعَلَ الْقَوْمُ يَتَوَضَّئُونَ فَحَزَرْتُ مَا بَيْنَ السِّتِّينَ إِلَى الثَّمَانِينَ - قَالَ - فَجَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَى الْمَاءِ يَنْبُعُ مِنْ بَيْنِ أَصَابِعِهِ». [۱۰۰]
(پیامبر خدا جآب را برای وضو درخواست کرد، ظرف بزرگی پیش وی آورده شد و همه حضار – که از شصت تا هشتاد نفر بودند – از آن وضو گرفتند. انس می‌گوید: من دیدم آب از میان انگشتان مبارک پیامبر سرازیر می‌گشت).
۳- افزایش غذا:
جابرسمی‌گوید: ام مالک ظرف کوچکی روغن را پیش پیامبر آورد، پسرانش درخواست غذا می‌کردند و چیزی هم نداشتند، وی نیز به سراغ ظرف مزبور می‌رفت و مقداری روغن از آن را بیرون می‌آورد و این کار را تا آخرین قطره آن ادامه داد، سپس پیش پیامبر رفت، وی فرمود: آیا آن را تمام کردی؟ گفت: بله. فرمود: اگر از آن دست بر می‌داشتی (یعنی روغن موجود در آن را کاملا خالی نمی‌کردی) ادامه داشته و همیشه صاحب غذا می‌بودی). [۱۰۱]
۴- افزایش آب:
معاذ بن جبلسمی‌گوید: در جنگ تبوک خدمت پیامبر خدا جبودیم... آب چشمه خیلی کم بود، پیامبر دست و صورتش را از چشمه شست و آب را دوباره به آن برگرداند که آب بسیار زیاد و فراوانی از آن جاری شد. [۱۰۲]
۵- پاره‌ای از ویژگی‌های پیامبر ج:
برترین مردم نزد خداوند رسولان، نبیین، صدیقین، شهداء و صالحین هستند که خداوند متعال در قرآن کریم بدانها اشاره کرده و می‌فرماید:
﴿وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا٦٩﴾[النساء: ۶۹]
(و کسی که از خدا و پیغمبر (با تسلیم در برابر فرمان آنان و رضا به حکم ایشان) اطاعت کند، او (در روز رستاخیز به بهشت رود و همراه و) همنشین کسانی خواهد بود که (مقرّبان درگاهند و) خداوند بدیشان نعمت (هدایت) داده است (و مشمول الطاف خود نموده است و بزرگواری خویش را بر آنان تمام کرده است. آن مقرّبانی که او همدمشان خواهد بود، عبارتند) از پیغمبران و راستروان (و راستگویانی که پیغمبران را تصدیق کردند و بر راه آنان رفتند) و شهیدان (یعنی آنان که خود را در راه خدا فدا کردند) و شایستگان (یعنی سایر بندگانی که درون و بیرونشان به زیور طاعت و عبادت آراسته شد) ، و آنان چه اندازه دوستان خوبی هستند!).
از میان رسولان نیز برترین آن‌ها پیامبران اولوا العزم (افراد دارای اراده استوار و ثبات و پایداری) یعنی: نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد – علیهم الصلاة و السلام – هستند، خداوند مهربان در دو جای قرآن کریم بدانها اشاره کرده و می‌فرماید:
﴿وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِنَ ٱلنَّبِيِّۧنَ مِيثَٰقَهُمۡ وَمِنكَ وَمِن نُّوحٖ وَإِبۡرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَۖ﴾[الأحزاب: ۷]
(یادآور شو) هنگامی را که از پیغمبران پیمان گرفتیم و همچنین از تو و از نوح و ابراهیم و موسی و عیسی پسر مریم).
در جایی دیگر می‌فرماید:
﴿۞شَرَعَ لَكُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا وَصَّىٰ بِهِۦ نُوحٗا وَٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ وَمَا وَصَّيۡنَا بِهِۦٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَىٰٓۖ﴾[الشورى: ۱۳]
(خداوند آئینی را برای شما (مؤمنان) بیان داشته و روشن نموده است که آن را به نوح توصیه کرده است و ما آن را به تو وحی و به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش نموده‌ایم).
از میان ایشان نیز پیامبر اسلام جاز جایگاهی ویژه برخوردار بوده و برتر از همه آنان می‌باشد، زیرا خودش در این باره می‌فرماید:
«أنا سیّد الناس یوم القیامة». [۱۰۳]
(من سرور و پیشوای مردم در روز آخرت هستم).
دلایل دیگری نیز از جمله نماز خواندن پیامبران پشت سر وی در شب معراج، بیانگر این امر می‌باشند.
پس از ایشان به ترتیب ابراهیم – پدر پیامبران - و موسی – برترین انبیاء بنی اسرائیل - می‌آیند، ولی تفاضل نوح و عیسی بر یکدیگر روشن نیست.
پیامبر بزرگوار اسلام جدارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که پاره‌ای از آن‌ها را یادآور می‌شویم:
۱- آخرین پیامبران:
﴿مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَآ أَحَدٖ مِّن رِّجَالِكُمۡ وَلَٰكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّۧنَۗ﴾[الأحزاب: ۴۰]
(محمّد پدر (نسبی) هیچ یک از مردان شما (نه زید و نه دیگری) نبوده (تا ازدواج با زینب برای او حرام باشد) و بلکه فرستاده خدا و آخرین پیغمبران است (و رابطه او با شما رابطه نبوّت و رهبری است).
۲- پیشوای ییامبران:
زیرا خودش می‌فرماید:
«أنا سیّد الناس یوم القیامة».
۳- تکمیل کننده ایمان:
یعنی چارچوب اعتقاد هیچ کسی بدون ایمان به وی کامل نخواهد شد:
﴿فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ﴾[النساء: ۶۵]
(امّا، نه! به پروردگارت سوگند که آنان مؤمن بشمار نمی‌آیند تا تو را در اختلافات و درگیری‌های خود به داوری نطلبند).
۴- توقف داوری قیامت بر شفاعت وی.
۵- ورود امتش به بهشت پیش از همه مردم:
پیامبر در این مورد می‌فرماید:
«نحن الآخرون السابقون یوم القیامة». [۱۰۴]
(ما آخرین امت و در روز قیامت پیشاپیش همه هستیم).
۶- پرچمدار سپاسگذاری:
ابو سعید خدریساز پیامبر خدا جنقل می‌کند:
«أنا سيد ولد آدم يوم القيامة ولا فخر وبيدي لواء الحمد ولا فخر وما من نبي يومئذ آدم فمن سواه إلا تحت لوائي وأنا أول من تنشق عنه الأرض ولا فخر». [۱۰۵]
(من بدون غرور سرور مردم در قیامت، پرچمدار سپاسگذاری، پیشوای پیامبران و پیش از همه از قبر بیرون می‌آیم).
۷- صاحب مقام محمود (منزلت والا) :
یعنی صاحب کرداری است که مورد پسند خداوند و مردم می‌باشد، قرآن در این زمینه می‌فرماید:
﴿عَسَىٰٓ أَن يَبۡعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامٗا مَّحۡمُودٗا٧٩﴾[الإسراء: ۷۹]
(باشد که (در پرتو این عمل) خداوند تو را به مقام ستوده‌ای (و مکان برجسته‌ای در دنیا و آخرت که موجب ستایش همگان باشد) برساند (و مقام شفاعت کبری را به تو ارمغان دارد).
البته این مقام در قیامت به ایشان عطا می‌شود.
۸- صاحب حوض کوثر:
مراد از آن حوض بزرگی است که بهشتیان از آن می‌نوشند. هر پیامبری نیز دارای حوضی هست ولی هیچ کدام به پای حوض مخصوص پیامبر اسلام جنمی‌رسند.
۹- پیشوا، سخنران و شفاعت خواه پیامبران:
ابی بن کعبسدر این رابطه از پیامبر خدا جنقل می‌کند که:
«إذا کان یوم القیامة کنتُ إمام النبیین وخطیبهم وصاحب شفاعتهم غیر فخر». [۱۰۶]
(من در روز آخرت - بدون فخر و به خود بالیدن - پیشوا، سخنران و شفاعت خواه پیامبران هستم).
۱۰- دارای برترین امت‌ها:
﴿كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ﴾[آل عمران: ۱۱۰]
(شما (ای پیروان محمّد) بهترین امّتی هستید که به سود انسان‌ها آفریده شده‌اید).
[۹۴] ولی امروز مسجد الاقصی در چه حال و وضعی به سر می‌برد، اکنون – با کمال تاسف – تحت کنترل یهودیان غاصب ناله و زاری کرده و با زبان حال مسلمانان را مورد خطاب قرار داده که: نخستین قبله و جای شب روی پیامبرتان مورد اهانت و بی حرمتی قرار گرفته! و من شکایت خود را پیش خدا می‌برم. [۹۵] برای آگاهی بیشتر از این موضوع به صحیح مسلم (کتاب الایمان) باب (الاسراء برسول الله و فرض الصلوات) مراجعه فرمایید. [۹۶] تفسیر ابن کثیر / سوره قمر. [۹۷] صحیح بخاری (کتاب التفسیر). [۹۸] برای اطلاع بیشتر از معجزات پیامبر اکرم جبه صحیح بخاری و مسلم و سایر منابع معتبر سیره و سنت مراجعه فرمایید. [۹۹] صحیح مسلم (کتاب الفضائل). [۱۰۰] همان. [۱۰۱] صحیح مسلم (کتاب الفضائل). [۱۰۲] همان. [۱۰۳] صحیح بخاری (کتاب التفسیر) و مسلم (کتاب الایمان). [۱۰۴] صحیح مسلم (کتاب الجمعه). [۱۰۵] ترمذی و ابن ماجه با سندی صحیح روایت کرده‌اند. [۱۰۶] ترمذی روایت کرده است.