شرح آسان عقیده طحاویه

قسمـت هشتم

قسمـت هشتم

(۳۳) قرآن كلام خدا است، از ایشان آغاز شده و قول خداست بلاكیف، آن را بصورت وحی بر پیامبرش نازل فرموده است، و مؤمنان حقیقی آن را تصدیق كرده‌اند، و یقین نموده‌اند كه به حق قرآن كلام خداست كلام خدا مخلوق نیست، و شبیه كلام خلق نیز نیست هركس گمان كند قران كلام بشر است، كافر است و خداوند چنین كسی را مورد نكوهش و سرزنش قرار داده و او را به عذاب جهنم وعید داده‌است، همانگونه كه خداوند فرموده:

﴿سَأُصۡلِيهِ سَقَرَ ٢٦[المدثر: ۲۶]. «او را به دوزخ وارد خواهیم کرد».

خداوند این وعید را برای كسی داده‌است كه گفته است:

﴿إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا قَوۡلُ ٱلۡبَشَرِ ٢٥[المدثر: ۲۵]. «این نیست مگر قول انسان».

ایمان داریم و یقین داریم كه قرآن كلام خالق بشر است و هیچ شباهتی به قول بشر ندارد.

شرح:

(۳۳) قرآن به حق كلام خدا است، از ایشان آغاز شده و ما نمی‌دانیم خداوند چگونه سخن گفته است، ولی كلام او حق است و صفت كلام صفتی از صفات كمال و ثابت برای خدا است.

ضد آن صفت نقص است كه خداوند از آن منزه است. خداوند فرموده است:

﴿وَكَلَّمَ ٱللَّهُ مُوسَىٰ تَكۡلِيمٗا[النساء: ۱۶۴]. «خداوند با حضرت موسی سخن گفت».

پس كلام صفتی ثابت برای خدا با كیفیتی كه لایق كمال و جلال ایشان است، می‌باشد.

قرآن كلام خداوند است چنانكه ایشان فرموده: ﴿وَإِنۡ أَحَدٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ٱسۡتَجَارَكَ فَأَجِرۡهُ حَتَّىٰ يَسۡمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبۡلِغۡهُ مَأۡمَنَهُۥ[التوبة: ۶]. «اگر یکی از مشرکین از تو پناه طلبید او را پناه بده تا کلام خدا را بشنود، پس از آن او را به محل امن خودش برسان».

مقصود از كلام خدا در آیه قبل قرآن است، پس قران بحق كلام خدا است كه آن را بصورت وحی برای پیامبرش حضرت محمد جنازل فرموده است، مؤمنان او را تصدیق نموده‌اند و با یقین ایمان آوردند كه بحق آن كلام خدا است و مخلوق نیست، زیرا كه صفات بخشی از ذات است، و صفات خداوند قدیم است و مخلوق نیست. اما كلام بشر حادث و مخلوق است، همچنانكه خود انسان حادث و مخلوق است هركس گمان كند كه قرآن كلام بشر است، كافر است و خداوند چنین كسی را به دوزخ وعید داده‌است: ﴿فَقَالَ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ يُؤۡثَرُ ٢٤ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا قَوۡلُ ٱلۡبَشَرِ ٢٥ سَأُصۡلِيهِ سَقَرَ ٢٦[المدثر: ۲۴-۲۶]. «پس گفت: نیست این مگر افسونی که تأثیر می‌کند.* این نیست مگر قول بشر * پس او را به دوزخ وارد خواهیم کرد».

چون مؤمنان دیدند كه چگونه خداوند كسی را كه قرآن را كلام بشر می‌خواند به دوزخ وعید داده‌است، پس دانستند كه قرآن كلام خالق بشر است، بلكه هر كدام از صفات خدا با صفات مخلوق فرق دارد همچنانكه ذات خداوند با ذات مخلوق فرق دارد.

خلاصه:

قرآن كریم به حق كلام خدا است و مخلوق نیست. هركس گمان كند قرآن كلام بشر است، كافر است.

خود آزمائی:

(۱) نظرشما درباره قرآن چیست؟

(۲) اگركسی گمان كند قرآن مخلوق است حكم او چیست؟