قسمت سي و يكم

(۱۰۲) جماعـت را حق و صواب می‌دانیم، و تفرق و جدائی را انحراف و عذاب.

(۱۰۳) دین خدا در زمین و آسمان یكی است، وآن دین اسلام است، خداوند تعالی فرموده است: ﴿إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُ﴾[آل‌عمران: ۱۹]. «حقا که دین حقیقی و صحیح در پیشگاه خدا اسلام است».

﴿وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗا﴾[المائدة: ۳]. «و راضی شدم که دین اسلام دین شما باشد».

(۱۰۴) اسلام دین وسط و میانه بین غلو و تقصیر و بین تشبیه و تعطیل و بین جبر و قدر و بین امید و ناامیدی است.

لغت شناسی:

«زيغ» میل و انحراف از حق.

شرح:

(۱۰۲) جماعت را حق و صواب می‌دانیم، و جماعت همان طریق مستقیم یا همان فرقه ناجیه می‌باشد. جماعت همان روشی است كه رسول الله جبرآن قرارداشته است، و غیرآن ضلالت و گمراهی و انحراف و میل از حق است كه عذاب دنیا و آخرت را در پی دارد. خداوند فرموده است: ﴿وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦ﴾[الأنعام: ۱۵۳]. «این است راه مستقیم من، از آن پیروی کنید و از راهای دیگران پیروی نکنید که شما را از راه خدا جدا می‌کند».

(۱۰۳) دین خدا یكی است و آن اسلام است, خداوند متعال فرموده است: ﴿إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُ﴾[آل‌عمران: ۱۹]. «حقا که دین حقیقی وصحیح در نزد خدا اسلام است».

﴿وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٨٥﴾[آل‌عمران:۸۵]. «هرکس دینی غیر از اسلام را بجوید هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او درآخرت از زیانکاران است».

﴿وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗا﴾[المائدة: ۳]. «و راضی شدم که اسلام دین شما باشد».

پس اسلام همان دین حق است كه خداوند همه پیامبرانش را بخاطر آن فرستاده است. و آن اینكه جز خدا پرستش نشود، و پرستش خداوند باید بر اساس شریعت او باشد. هیچ پیامبری نبوده مگر آنكه رسالت او اسلام بوده است. قرآن كریم خبر داده كه فرزندان یعقوب گفتند: ﴿وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ﴾[البقرة: ۱۱۳]. «و ما تسلیم او هستیم».

حضرت موسی ÷فرموده است: ﴿يَٰقَوۡمِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ فَعَلَيۡهِ تَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّسۡلِمِينَ﴾[یونس: ۸۴]. «ای قوم من اگر بخدا ایمان دارید پس بر او توکل کنید اگر مسلمان هستید».

بلقیس گفته است: ﴿وَأَسۡلَمۡتُ مَعَ سُلَيۡمَٰنَ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾[النمل: ۴۴]. «و اسلام آوردم با سلیمان به پیشگاه خدا پرودگار جهانیان».

یاران حضرت عیسی ÷گفته‌اند: ﴿ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ﴾[آل‌‌عمران: ۵۲]. «به خدا ایمان آوردیم، وگواه باش که ما مسلمان هستیم».

(۱۰۴) اسلام دین وسط و میانه است، چنانكه خداوند متعال فرموده است: ﴿وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَٰكُمۡ أُمَّةٗ وَسَطٗا﴾[البقرة: ۱۴۳]. «و بدینسان شما را امت میانه قرار دادیم».

اسلام دین وسط است، هم در عبادت زیرا بین غلو و تقصیر قرار دارد، و هم وسط، در حق پیامبر جكه درباره ایشان غلو و تقصیر نمی‌كند. و در باب صفات خداوند نیز وسط است، زیرا نه خدا را به خلق تشبیه می‌كند و نه صفات خدا را از لحاظ معانی و مفهوم نفی و تعطیل می‌كنند، و نیز میانه است در قدر زیرا كه اراده انسان را نفی نمی‌كند چنانكه جبریه معتقد است، و نه انسان را خالق افعال می‌داند چنانكه قدریه معتقد هستند. و نیز میانه است بین ایمن بودن از تدبیر خداوند و یأس ونا امیدی ازرحمت خداوند.