قسمت دوازهم

(۴۱) و شفاعتی كه خداوند برای اهل شفاعت ذخیره فرموده است حق است، چنانكه در حدیث شریف آمده است.

(۴۲) میثاقی كه خداوند از حضرت آدم و فرزندان او گرفته حق است.

لغت شناسی:

(میثاق) عهد و پیمان مؤكد به سوگند.

شرح:

(۴۱) شفاعت برای رسول الله جبه اشكال مختلف آمده است: بزرگ‌ترین آن همان شفاعت برای تمام اهل موقف در وقت حشر است تا كه خداوند درمیان مخلوقات فیصله نماید، پس خداوند به پیامبرش می‌فرماید: «شفاعت كن كه شفاعتت پذیرفته می‌شود» [۳].

بدون هیچ تردیدی این شفاعت ثابت است. همچنین شفاعت پیامبر جدرباره كسانی كه حسنات و بدیهایشان مساوی است و نیز شفاغت ایشان جدرباره كسانی كه فرمان برایشان به دوزخ داده شده، و آنان با شفاعت پیامبر جاز ورود به دوزخ باز داشته می‌شوند، و نیز شفاعت ایشان در بالا بردن درجات اهل بهشت به درجه‌ای بالاتر از آنچه مستحق آن شده‌اند، و شفاعتش در مورد گروهی كه بدون حساب وارد بهشت می‌شوند، و شفاعتش برای تخفیف عذاب گناهگاران، و شفاعتش برای همه مؤمنین برای ورود به بهشت و شفاعتش برای كسانیكه گناهان كبیره مرتكب شده‌اند كه این شفاعت موجب خروج آنها از دوزخ می‌گردد.

همه شفاعت‌های ذكر شده برای پیامبر جبه مقتضای احادیث صحیح ثابت است. ولی شفاعت بدون اذن خدا صورت نمی‌گیرد چنانكه خداوند فرموده است: ﴿قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعٗا﴾[الزمر: ۴۴]. «بگو شفاعت همه از آن خدا است».

﴿وَلَا يَشۡفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ٱرۡتَضَىٰ﴾[الأنبیاء: ۲۸]. «آنها نمی‌توانند شفاعت کنند مگر کسی را که خدا راضی باشد». ﴿وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُۥ﴾[سبأ: ۲۳]. «شفاعت درپیشگاه او فایده نمی‌دهد مگرکسی را که او اجازه دهد».

شكی نیست كه شفاعت حق است، ولی شفاعت بدون اذن خدا امكان پذیر نمی‌باشد.

(۴۲) میثاق حق است: میثاق همان پیمان مؤكدی است كه خداوند از حضرت آدم ÷و فرزندانش گرفت آنگاه كه بر پشتش دست كشید، و از آن همه فرزندان آدم تا روز قیامت بیرون شدند، پس از آنان عهد و پیمان گرفت كه الله تعالی پروردگار آنها است، و آنان را برخودشان گواه گرفت، و آنان گواهی دادند. این همان میثاق اوّل است كه در فرموده خدای متعال آمده است: ﴿وَإِذۡ أَخَذَ رَبُّكَ مِنۢ بَنِيٓ ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمۡ ذُرِّيَّتَهُمۡ وَأَشۡهَدَهُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَلَسۡتُ بِرَبِّكُمۡۖ قَالُواْ بَلَىٰ شَهِدۡنَآ﴾[الأعراف: ۱۷۲].

«هنگامی که پرودگارت فرزندان آدم را از پشت آدمی‌زادگان پدیدار کرد و ایشان را بر خودشان گواه گرفت که آیا من پرودگار شما نیستم؟ گفته‌اند: آری گواهی می‌دهیم».

خلاصه:

شفاعت پیامبر خدا جبرای امت حق است.

میثاق ازلی برآدم و فرزندانش حق است.

خودآزمائی:

(۱) شفاعت بزرگ در روز قیامت كدام است؟

(۲) انواع شفاعت‌هایی را كه می‌دانید نام ببرید؟

(۳) درباره میثاق اوّل چه می‌دانید؟

[۳] صحیح بخاری ۱۳/۴۷۳ ح (۷۵۱۰) و مسلم ۱/ ۱۸۲ -۱۸۴ ح (۳۲۶).