پژوهشی پیرامون اصول و فروع شیعه دوازده امامی- جلد اول

٤- معصوم بودن ائمه

پیشتر گفتیم: شیعه معتقد به عصمت امامان خود هستند، یعنی در طول عمرشان از سن کودکی گرفته تا سن پختگی و کمال عقلی دچار خطای عمدی، اشتباهی و فراموش کاری نخواهند شد. یکی از دلایلشان آیه: ﴿إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامٗاۖ قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِيۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهۡدِي ٱلظَّٰلِمِينَ١٢٤﴾است. می‌گویند: این آیه روشن می‌سازد که باید امام از زشتیها بدور باشد، چون خداوند، دست‌یابی ستمکاران را به منصب امامت رد کرده است، و کسی که معصوم نباشد ستمکار است یا برای خود و یا برای دیگران. اگر گفته شود: خداوند تسلط ستمکار را بر منصب امامت هنگام ستمکاریش منع نموده است. هرگاه توبه کرد ستمکار نامیده نخواهد شد و جایز است بدان دست یابد. در جواب می‌گوییم: ستمکار اگر توبه هم کند از اینکه آیه او را در حال توبه‌ شامل گردد، خارج نمی‌گردد. وقتی خدا دست‌یابی وی را بدان رد کند، یعنی هیچ گاه نمی‌تواند آن را تصاحب کند بدون تفاوت میان اوضاع و احوال مختلف، و لذا واجب است آیه بر همه اوقات حمل گردد[٦٤].

سپس گفته‌اند: خداوند دو نفر را از ارتکاب نافرمانی‌ها و زشتیها دور نگه داشته که هیچ‌گاه بت را عبادت نکرده‌اند، ایشان: محمدبن عبدالله و علی ابن طالب است، یکی را برای رسالت و دیگری را برای امامت و پیشوایی برگزید، و اما جانشینان سه‌گانه دیگر معصوم نبودند، پس ایشان ستمکارند و شایستگی احزار مقام امامت را ندارند.

[٦٤]- التبیان ١/٤٤٩، مجمع‌البیان ١/٢٠٢ و مصباح الهدایه ٦٠ و ٦٣.