۲- تقلید ضد اندیشیدن است
تقلید مانع پیشرفت و تشخیص عقل است، جلو تحرکات و تحقیقات عقل را گرفته و اندیشه را به حالت تعویق درمیآورد. خداوند تبارک و تعالی ستایش میکند کسانی که حقیقت را میجویند و بعد از بحث و آزمودن در بین چیزها بهترین را تشخیص میدهند و قول احسن را انتخاب مینمایند، و بقیه را ترک میکنند، آنجا که میفرماید:
﴿فَبَشِّرۡ عِبَادِ ١٧ ٱلَّذِينَ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقَوۡلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحۡسَنَهُۥٓۚ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَىٰهُمُ ٱللَّهُۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ ١٨﴾ [الزمر: ۱۷-۱۸].
«پس بشارت ده به آن بندگان من که: به سخن گوش فرا میدهند و بهترین آن را پیروی میکنند، اینانند که خدا ایشان را هدایت نموده و اینانند همان خردمندان».
بسی جای تأسف است، برای تقلیدکنندگانی که فکر و اندیشه دیگران را ترجیح داده و از خود اندیشهای ندارند و در چهارچوب قول قدیمی که با آن الفت گرفتهاند گیر کرده و از آن تجاوز نمیکنند، با اینکه قول و رأی جدید عقلانیتر باشد.
﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَيۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ شَيۡٔٗا وَلَايَهۡتَدُونَ ١٧٠﴾ [البقرة: ۱۷۰].
«و چون به آنان گفته شود: از آنچه خدا نازل کرده است پیروی کنید، میگویند: نه، بلکه از چیزی که پدران خود را بر آن یافتهایم پیروی میکنیم، آیا هرچند پدرانشان چیزی را درک نمیکرده و به راه صواب نمیرفتهاند، بازهم در خور پیروی هستند»؟!.
﴿وَكَذَٰلِكَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقۡتَدُونَ ٢٣﴾ [الزخرف: ۲۳].
«بدینگونه در هیچ شهری پیش از تو هشداردهنده نفرستادیم، مگر آنکه خوشگذرانان آنان میگفتند، ما پدرانمان را بر آیینی و راهی یافتهایم و ما در پی ایشان راه سپاریم».