اولاً- عدم ذکر امامت در قرآن کریم
همانا شیعه اعتقاد دارد که مسأله امامت، در معتقدات اساسی داخل است که منکر آن کافر میگردد، پس متعلق است به ایمانیات مانند ایمان به خدا و رسولص، امامت نزد شیعه مفهوم خاص دارد، که آنان در این معتقد از بقیه مسلمانان منفرد هستند.
آنان معتقدند که همانا امامت مانند نبوت منصبی الهی است، همچنانکه خداوند سبحان هرکس که بخواهد از بندگانش را برای رسالت و پیامبری بر میگزیند و وی را با معجزاتی که مانند نص است از جانب خداوند برای تأییدش، میکند، پس همچنین هرکس که بخواهد بر میگزیند برای امامت، و پیامبرش را امر میکند بر آن نص بگذارد، و بعد از خود برای مردم امام قرار دهد [۱۳۰].
اما فرق بین رسول و نبی و امام نزدشان، سپس صاحب کتاب کافی روایت میکند که همانا از امامشان رضا پرسیده شد: فرق بین رسول و نبی و امام چیست؟
پس ایشان نوشتند یا اینکه گفتند: فرق بین رسول و نبی و امام، همانا رسول کسی است که جبرئیل بر وی نازل میشود، پس او را میبیند و سخنش را میشنود و بر روی وحی نازل میکند، بسا اوقات مانند خواب حضرت ابراهیم÷در خواب میبیند و نبی کسی که بسا اوقات سخن را بشنود و گاهی شخص (فرشته) را ببیند و نشنود، و امام کسی است که سخن را میشنود، و شخص (فرشته) را نمیبیند [۱۳۱].
از این نص چنین فهمیده میشود که وحی الهی بر حسب اختلاف روش و وسیلهای که وحی به آنان میرسد برای هرسه آنها متحقق میباشد ولی این روایت کافی میگوید: همانا امام سخن را میشنود و شخص یعنی فرشته را نمیبیند، با وجود اینکه نزدشان روایات دیگری میباشد که تحقق رویت فرشتگان برای امام را بطور تاکید بیان میکند، تا آنجای که دانشمندشان مجلسی در کتاب بحار بابی بعنوان:
«باب أن الملائکه تأتيهم وتطأ فرشهم وأنهم يرونهم» [۱۳۲].
ذکر نموده است که در آن بیست و شش حدیث ذکر نموده، از جمله آنها آنچه که از صادق روایت کرده که فرمود: «همانا فرشتگان در منزلگاه ما بر ما فرود میآیند، و بر فرش ما چرخ میخورند (رفت و آمد میکنند)، و بر سفره ما حاضر میشوند و در اوقات نماز نزد ما میآیند تا اینکه با ما نماز بخوانند و هیچ روزی نیست مگر اینکه خبر اهل زمین و آنچه در آن صورت میگیرد نزد ما میباشد [۱۳۳].
و از صادق روایت است که فرمود: همانا از ما کسانی هستند که در گوششان گفته (ضربه زده) میشود: و کسانی هستند که در خوابشان میآیند، و همانا کسانی هستند صدای زنجیر (سلسله) میشنوند که بر تشت زده میشود، و همانا از ما کسانی هستند صورتی نزدش میآید که از جبرئیل و میکائیل عظیمتر است [۱۳۴].
پس خواننده عزیز، در این روایات مشاهده کردی که آن فرقی که کلینی بین امام و رسول و نبی از رضا ذکر نمود. اگر فرق بحساب آید از بین رفت تا آنجای که خود مجلسی میگوید: همانا استنباط فرق بین نبی و امام از آن روایات و اخبار خالی از اشکال نیست، و همچنین جمع کردن بین آنها بسیار مشکل است [۱۳۵].
آنگاه میگوید:
ما وجهی برای عدم وصفشان به نبوت نمیشناسیم مگر بخاطر رعایت خاتم الانبیاء، و فرقی بین نبوت و امامت به عقل ما نمیرسد [۱۳۶].
[۱۳۰] محمد حسین آل کاشف الغطاء، أصل الشیعه وأصولها ص، ۵۸ موسسه اعلمی - بیروت. [۱۳۱] کلینی، کافی، کتاب الحجه – باب فرق بین رسول و نبی و محدث ۱/۲۳۰ دارالتعارف بیروت. [۱۳۲] همانا فرشتگان نزدشان میآیند، و بر گلیم آنان قدم میگذارند و ایشان آنان را میبینند. بحار (۲۶/۳۵۱) دار احیاء التراث العربی – بیروت کافی ج ۱/۴۵۱ دار التعارف – بیروت. [۱۳۳] بحار (۲۶/۳۵۶). [۱۳۴] بحار (۲۶/۳۵۸). [۱۳۵] بحار (۲۶/۸۲). [۱۳۶] بحار (ج، ۲۶/۸۲). از کتاب مسأله تقریب تالیف ناصر قفاری، پس از تاکید از مصادر شیعه، نقل شده است.