۱۴- أبو الحسن علی بن ابراهیم قمی
متوفی سال ۳۰۷ هجری از مؤلفاتش: تفسیر قمی میباشد.
مجلسی میگوید:
علی بن ابراهیم بن هاشم، ابوالحسن قمی، از بزرگان رواة امامیه میباشد، و از مشایخ عظیم شأن میباشد. زندگی نویسان بر جلالت و وثقاتش اتفاق کردهاند.
نجاشی در الفهرست میگوید:
ثقه در حدیث و ثبت و معتمد، صحیح المذهب، می باشد، روایات بسیار شنیده است، و کتابهای نیز تألیف کرده است، در نیمه عمرش نابینا شد ..... مجلسی کتاب التفسیر را جزء مولفاتش شمار کرده است [۴۰۲].
و آقا بزرگ تهرانی میگوید:
علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، ابوالحسن صاحب تفسیر، از مشایخ کلینی میباشد، .... و غیر کلینی نیز از او روایت کرده است [۴۰۳].
و شیخ طیب موسوی جزایری در مقدمه تفسیر (قمی) میگوید:
شکی نیست که این تفسیری که دست ماست، از قدیمیترین تفاسیری است که بدست ما رسیده است، و اگر این نمیبود متن محکم و متینی در این فن در دست نمیبود، و چه بسا تفاسیر قیم و خوب وجود دارد که از اخبار آن اقتباس شده است، مانند: صافی، و مجمع البیان، و البرهان، تا آنجا که میگوید: بطور خلاصه همانا تفسیری است ربانی، نوری است که میدرخشد، و معانی ژرفی در بر دارد، و تفسیری است عجیب، و چنین تفسیری صادر نمیشود مگر از شخص عالم و آن را درک نمیکند مگر علماء [۴۰۴].
و آقا بزرگ تهرانی درباره این تفسیر میگوید
در حقیقت این تفسیر صادقین (علیهما السلام) میباشد [۴۰۵].
و در مقدمه تفسیر میگوید: اثری گرانبها و مجموعهای جاویدانه و ما ثور از امامین÷.
[۴۰۲] مقدمه بحار ص۱۲۸. [۴۰۳] طبقات اعلام الشیعه (القرآن الرابع) ص، ۱۶۷. [۴۰۴] مقدمه تفسیر قمی، نوشته، طیب موسوی جزایر ص ۱۴-۱۶. [۴۰۵] الذريعة (۴/۳۰۲)