چرا صحابه از حضرت عثمان دفاع نکردند؟
نکتهای که اشاره به آن را ضروری میدانم اینکه چرا صحابه شدر همان روزهای محاصره منزل خلیفه از ایشان پاسداری نکردند تا بعداً مجبور به چنین جنگهای داخلی نشوند؟
اولاً؛ تمامی صحابه درآن روزها درمدینه منوره حضور نداشتندبه خاطر اینکه موسم حج بود و عده زیادی ازآنها در مکه معظمه بسر میبرند.
ثانیاً؛ صحابه تصور نمیکردند که چنین وضعی پیش بیاید و نمیخواستند در شهر پیامبر و در کنار مرقد مبارک رسول الله صشمیشر کشیده و خونی ریخته شود.
ثالثاً؛ از همه مهمتر اینکه خود حضرت عثمان ساجازه نمیداد کسی در این امر دخالت کند و دستور داده بود هیچ کس حق ندارد به خاطر پاسداری از من در مدینه منوره خونی بر زمین بریزد و گرنه صحابه حاضر بودند با جان و دل از آن خلیفه دلسوز پیامبر ص پاسداری و محافظت نمایند. حکایت حضور حضرت حسن سو حضرت حسین سو دیگر جوانان صحابه در اطراف منزل خلیفه که در تمام کتابهای تاریخ به ثبت رسیده گواهی است بر این مدعا که صحابه مخصوصاً حضرت علی سبه هیچ وجه در پاسداری و محافظت از حضرت حضرت عثمان سکوچکترین کوتاهی و تقصیری به خرج نداده است. علامه عبدالشکور لکنوی نیز در زندگانی خلفای راشدین مطلبی را نقل میکند که گواهی دیگر بر این امر است که صحابه با تمام وجود آماده دفاع و پاسداری بودند اما حضرت عثمان اجازه نمیداد ایشان آوردهاند: «حضرت عثمان سروز پیش از شهادت، بالای بام رفته، تنی چند از صحابه کرام را فرا خواند و جهت اتمام حجت احادیثی از رسول خدا صکه در فضایل ایشان شنیده بود خواند و از صحابه پرسید: آیا شما این احادیث را از رسول الله صشنیده اید یا نه؟ همه تأیید کردند. بعد از آن انصار عرض کردند: یا امیرالمؤمنین! مظلومیت شما به انتها رسیده است و برای ما قابل تحمل نیست. اگر شما دستور دهید تا این جنایتکاران را از دم تیغ بگذرانیم. ایشان فرمودند: من شایسته نمیدانم که به دستور من خون گوینده «لااله الا الله» به زمین ریخته شود مردم گفتند پس شما از خلافت دست بر دارید وی گفت من نمیتوانم چنین کنم زیرا رسول خدا ص فرموده است ای عثمان! خداوند به شما پیراهنی میپوشاند که مردم میخواهند آنرا از تن تو در آورند اگر به گفته آنان آن را از تنت در آوری بوی بهشت به مشامت نخواهد رسید لذا من استقامت خواهم کرد مردم گفتند: پس شما چگونه از این ظلم نجات مییابید؟ ایشان فرمودند وقت نجات نزدیک است امروز رسول خدا صرا بخواب دیدم که فرمود ای عثمان! امروز با ما افطار کن لذا امروز روزه گرفتم و انشا الله تا وقت افطار نزد رسول الله صخواهم رفت [۱۶].
[۱۶] زندگانی خلفاء راشدین ص ۱۸۷