پیام کتاب و انگیزۀ تألیف آن
شریعت سنگلجی در این کتاب، آن دسته از اعمال شرک‌آلودی را که به گونۀ مبالغه‌آمیزی در نزد عوام مردم مسلمان منتشر شده بود، مورد بررسی قرار داد؛ یعنی همان اعمالی که آن‌ها را با توحید در عبادت، که مردم به زبان بدان اقرار داشتند، در تناقض فاحش می‌دید. از این رو، از عقاید و عملکردهایی که در میان مسلمانان، به ویژه عوام مردم و هموطنانش از گروه شیعۀ امامیه، رایج شده بود، بسیار انتقاد نمود؛ اعمالی از قبیل: گردش به دور مراقد ائمه اهل بیت †و فرزندان و نوادگان ایشان، سجده و نماز و دعا در برابر آرامگاه‌ها و قبور آنان، و طواف نمودن در اطراف ضریح‌های ایشان، در حالی که از مدفون‌شدگان و باقیماندۀ استخوان‌های در آن‌ها می‌خواستند که گرفتاری‌های‌شان را برطرف و حاجاتشان را برآورده کنند. همچنین ، به نام و برای آن حضرات نذر و قربانی کرده و به ایشان متوسل می‌شدند تا آن صاحب قبر نزد خدا آنان را شفاعت کند؛ بلکه برخی از ایشان چنان می‌پنداشتند که آن ولی و شخص صالح می‌تواند بعد از مرگش کارهای خارق‌العاده انجام دهد و شخصاً در عالم هستی تصرف نماید. با کمال تأسف باید گفت که این اعتقادات سراسر شرک و خرافه، نه تنها هنوز در میان شیعیان پابرجا و پررنگ است، بلکه به مدد مداحان بی‌سواد و جیره‌خوار و روضه‌خوان‌های طمّاع، روز به روز رنگ و جلوه‌ای تازه می‌گیرد و بدعتی نو بر آن افزوده می‌گردد.
علامه شریعت در «توحید عبادت» توسل به سنگ و درخت، اعتقادشان به ستاره شناسی و خرافات، فال زدن، آویختن وسیله‌ای به گردن فرزندان برای جلوگیری از چشم زخم را به نقد می‌کشد. سپس هریک از این اعمال را فصل‌بندی نموده و بیان می‌کند که این‌ها اعمالی شرک‌آلود هستند و با توحید عبادت ـ‌که اساس اسلام است‌ـ منافات دارند؛ و دلایلی از قرآن و سنت نبوی بر مدعای خود ارائه می‌کند.