نگاهی به احکام کفاره ها

نذر به معصیت و حکم وفا به آن

شکی نیست که نذر به معصیت و گناه، باطل است و وفا به آن جایز نمی‌باشد، به دلیل این فرمودۀ پیامبر ج که فرموده است: «...کسی که نذر کند که از خداوند نافرمانی کند و دستوراتش را به جای نیاورد، به آن وفا نکند و از دستورات خداوند نافرمانی ننماید».

شیخ السلام / گفته است: «نذری که برای طاعت و نزدیکی جستن به خدا نباشد، مانند نذر برای بعضی از مقابر و مکان‌های ویژه و امثال این‌ها به صورت روغن‌کاری و برپایی شمع و یا جهت تأمین هزینۀ مسایل دیگری از این قبیل، به عنوان نذر معصیت و نافرمانی از دستورات خدا محسوب می‌شود، زیرا چنین نذری در پاره‌ای موارد و جوانب شبیه به نذر برای بت‌های سه گانۀ (لات و عزات و منات) انجام می‌گیرد، از این‌رو، این نوع نذر باطل است و وفا به آن جایز نمی‌باشد».[۲۳]

در اینکه آیا کسی که اینگونه نذر می‌کند، کفّارۀ سوگند بر او واجب می‌گردد یا خیر؟ نزد اهل علم دو قول وجود دارد، قول اصح آن است که کفّاره بر او واجب می‌باشد. بنابراین هرگاه شخصی نذر معصیت و گناه‌آمیزی کرد، صادقانه به او می‌گوییم: به چنین نذری وفا نکند و آن را انجام ندهد، چون علاوه بر گناه آن، پرداخت کفّارۀ سوگند نیز بر او واجب می‌گردد، به دلیل این فرمودۀ پیامبر اکرم ج که می‌فرماید: «لَا نَذْرَ فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ وَكَفَّارَتُهُ كَفَّارَةُ يَمِينٍ»[۲۴]؛ «هیچ نوع نذری در معصیت و نافرمانی خداوند وجود ندارد و کفّارۀ آن همان کفّارۀ سوگند می‌باشد».

[۲۳] مجموع الفتاوی، ج: ۱۱، ص: ۳۵۴. [۲۴] مسند احمد، ج: ۴، ص: ۴۳۳. [مؤلف]. آلبانی در صحیح الترمذی، حدیث شمارۀ: ۱۵۴۵، می‌گوید: صحیح لغیره است. [مصحح]