حکم کسی که موجب سببسازی قتل شده است
هرگاه شخصی که مثلاً چاه آبی کنده است، عابری در آن افتد و بمیرد، یا اینکه شخصی شهادت دروغی داده است و به واسطۀ آن شخصی یا اشخاصی بیگناه ظالمانه کشته شوند و یا اینکه فردی کاردِ تیزی بر زمین گذاشته است و عابری به سببِ آن زخمی شود و در اثر آن بمیرد، آیا فردی که مسبب این عوامل بوده است، ملزم به پرداخت دیه میشود یا خیر؟
دربارۀ حکم این پرسش، در میان اهل علم راجحترین قول این است که پرداخت دیه بر چنین شخصی که سببساز این عوامل قتل شده است واجب میباشد؛ زیرا بدیهی است که او در ابتدای کار میتوانست احتیاط لازم را به خرج دهد و با پیشبینیهای لازم، موجبات حفظ جان افراد عابر را از آسیب مصون بدارد تا دچار موارد فوق نشوند. امّا چون در این اعمال افراط نموده است و اقدامات لازم پیشگیرانه را انجام نداده است، لذا همۀ آنها جزوِ قتل غیرعمد محسوب میشوند و از این رو پرداخت دیه بر او واجب میباشد.