۳- مقدار کفّارهای که برای جماعِ در حال حیض واجب میباشد
در مطالب قبل توضیح دادیم که دربارۀ جماعِ در حال حیض، میان اقوال و نظریات اهل علم اختلاف است، بنابر قول صحیح حنفی مردی که با همسر خود در عادت ماهانه (حیض) جماع کند، کفّارۀ آن در حق او مستحب است و بنابر قول ائمۀ دیگر واجب میباشد.
امّا سؤالی که باقی مانده این است که: در صورت ثبوت کفّاره چه به صورت مستحب و یا وجوب، مقدار آن چقدر است؟
جواب این است: در میان آن عده از اهل علم که کفّارۀ جماع در حین عادت ماهانه را واجب میدانند، دربارۀ مقدار آن اختلاف دارند، به این ترتیب: مذهب امام شافعی در قول قدیم که قایل به وجوب کفّاره میباشد، نسبت به مقدار آن گفته است: مردی که در ابتدای حیض با همسر خود جماع میکند، مقدار کفّارۀ آن یک دینار است و اگر در آخر حیض و نزدیک قطعشدن آن با او نزدیکی جنسی کند، کفّارهاش نصف یک دینار میباشد.[۴۷]
در یکی از دو روایتی که از امام احمد نقل شده است که میگوید: اگر خون حیض سرخ تلخ باشد کفّارهاش یک دینار است و اگر رنگ آن زردِ مایل به روشن باشد کفّارهاش نصف یک دینار میباشد.[۴۸]
در روایت دیگر امام احمد آمده است: اگر مرد قادر به پرداخت کفّاره باشد باید مطابق آنچه از رسول خدا ج ثابت شده است صدقه بدهد[۴۹]. امّا بنابر روایتی که میگوید: مردی که با همسر خود که در عادت ماهانه است نزدیکی جنسی کند کفّارۀ آن مستحب میباشد، قول صحیح این است: در چنین حالتی مرد در پرداخت کفّاره مخیّر و دارای اختیار میباشد که یک دینار کفّاره بدهد یا نصف یک دینار. بنابراین هرکدام از این دو کار را که انجام دهد جایز میباشد، چون این امر از رسول خدا ج به ثبوت رسیده است.
[۴۷] خطابی، معالم السنن، ج: ۱، ص: ۱۸۱. [۴۸] صحیح سنن أبی داود، ج: ۱، ص: ۵۱. [۴۹] المغنی، ج: ۱، ص: ۴۱۷.