حقیقت توحید

لا إله إلاّ الله، عنوان توحید

توحیدی‌که پیامبران آورده‌اند دارای عنوانی است‌که در یک کلمه‌ی مختصر، حقیقت را تعبیر می‌کند. و آن عنوان، جمله «لا إله إلاّ الله» است که به کلمه «توحید» یا کلمه «اخلاص» و یا کلمه «تقوی» نامیده شده است.

این کلمه‌ی با عظمت، صفت خداوندی را از تمام خلایق نفی کرده وآن را فقط برای پروردگار یکتا اثبات می‌کند و مطابق آن فقط الله خدای حقیقی است و به جز او هر چه را که مردم در زمان‌‌های مختلف عبادت کرده‌اند، خدایانی بی‌ارزش و باطل به حساب می‌آید که ساخته‌ی دست جهالت و خرافات هستند. خداوند در این باره می‌فرماید:

﴿ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ هُوَ ٱلۡبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ٦٢﴾[الحج: ۶۲].

«(مسأله) به همین منوال است و خداوند حقّ است و آنچه را که بجز او به فریاد می‌خوانند و پرستش می‌نمایند، باطل است و خداوند والا مقام و بزرگوار است».

اله یعنی معبود حقیقی و محبوب مورد اطاعت وکسی که شایسته است عبادت شود، چون دارای صفات کمال است و به خاطر دارا بودن این صفات لازم است، نهایت محبّت و نهایت تسلیم به او اختصاص داده شود و وجود این دو حالت به معنی ‌عبادت است. طبق بیان شیخ ‌الاسلام ابن‌تیمیه «اله» عبارت است از کسی که دل‌ها اسیر محبّت‌ او بوده و در برابر او تسلیم شده و خوار و ذلیل گردیده‌اند، از او ترسیده و به او اُمید دارند، در سختی‌ها به او رجوع‌ کرده و در امور مهم به فریادش خوانند و در کار‌های نیکو بر او توکل‌کنند، به او پناه برده و با یاد او به اطمینان و با محبّتِ او به آرامش رسند ... .

بسیار روشن است که چنین کسی با چنین صفاتی فقط خداوند می‌باشد.

به این خاطر است که «لا اله إلاّ الله» صادق‌ترین و برترین گفتار است. اساس هر امر و والاترین نیکی‌هاست. در حدیث صحیح از پیامبر جروایت شده که فرمود: «برترین کلامی که من و پیامبران قبل از من گفته‌اند، لا إله إلاّ الله است».