هـ) توحید اساس برادری و برابری
اکنون که توحید اساس آزادی انسان و اعتراف به عزّت و کرامت او شمرده می‌شود، باید دانست که اساس برادری و برابری انسان‌ها نیز هست. زیرا اگر قرار باشد برخی از انسان‌ها ارباب برخی دیگر باشند، برادری و برابری در میان آنان ایجاد نخواهد شد.
امّا اگر همه به طور یکسان بنده‌ی خدا باشند، اساس برادری و برابری شکل خواهد گرفت. به همین دلیل است که پیامبران در انت‌های دعوت پادشاهان و فرمانروایان کشورها چنین می‌گفتند:
﴿تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۢ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَيۡٔٗا وَلَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ﴾[آل عمران: ۶۴].
«بیائید به سوی سخن دادگران‌های که میان ما و شما مشترک است (و همه آن را بر زبان می‌رانیم ) که جز خدای یگانه را نپرستیم و چیزی را شریک او نکنیم و برخی از ما برخی دیگر را به جای خداوند یگانه به خدائی نپذیریم».
یکی از دعا‌های پیامبر اسلام جنیز که در پایان نماز می‌خواند، این دعای زیبا و ارزشمند است:
«اللّهُمَّ رَبُّنَا وَ رَبُّ كُلِّ شَيءٍ وَ مَليكِهِ، أنَا شَهِيدٌ أنَّكَ اللهُ وَحْدَكَ لا شريكَ لَكَاللُّهمَّ رَبُّنَا وَ رَبُّ كُلِّ شَيءٍ وَ مَليكِهِ، أنَا شَهيدٌ أنَّ مُحَمَّدَاً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَاللهمَّ رَبُّنَا وَ رَبُّ كُلِّ شَيءٍ وَ مَليكِهِ، أنَا شَهِيدٌ أنَّ العِبَادَ كُلُّهُم إخْوَةٌ». «ای الله، و ای پروردگار ما، ای پروردگار و مالک هر چیز، من گواهم که تو خدای یگانه و بی‌شریکی.
«ای الله، و ای پروردگار ما، ای پروردگار و مالک هر چیز، من گواهم که محمد بنده و فرستاده توست».
«ای الله، و ای پروردگار ما، ای پروردگار و مالک هر چیز، من گواهم که همگی بندگان با هم برادرند»».
این شهادت‌‌های سه‌گانه پیامبر جبا یکدیگر در ارتباطند. برادری میان انسان‌ها بر دو شهادت اولی استوار است.
در شهادت اولی آمده است که خداوند تعالی در الوهیت یکتاست، شریکی ندارد و تنهاست و جز او کسی شایسته خضوع و عبادت نیست. در شهادت دومی آمده است که محمّد نیز بنده خدا و تبلیغ‌کننده دستورات اوست و همین امر هرگونه شبهه خدایی را از او نفی می‌کند. در واقع محمّد جنه خداست، نه پسر خدا و نه خدای سومی‌که مسیحیان در مورد عیسی چنان فکر می‌کنند.
حال با اثبات دو حقیقت و شهادت بیان‌شده، حقیقت سوم هم که بیان‌گر برادری و برابری انسان‌هاست، ثابت می‌شود. پس هیچ‌گونه تبعیض نژادی و برتری‌رنگ‌ها و نسبت‌ها وجود ندارد.
﴿إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡ﴾[الحجرات: ۱۳].
پس: خدا تنها و بی‌شریک است. همه‌ی انسان‌ها از جمله محمد جبندگان خدا هستند. پس با هم برابر و برادرند.