توحید اولین وظیفه‌ی پیامبران
به دلیل اهمیت توحید و جایگاه اساسی آن در همه‌ی ادیان آسمانی، اولین عنصر دعوت همه‌ی پیامبران از نوح تا محمّد (درود و سلام خدا بر تمامی آنان باد) همان توحید بوده است.
اولین وظیفه‌ی پیامبران که خداوند آنان را برای هدایت بندگان خود برگزیده بود، در دو امر اساسی نمودار می‌شود که این دو امر مکمل یکدیگرند:
۱- دعوت به عبادت پروردگار یکتا.
۲- دعوت به دوری از طاغوت.
قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید:
﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ﴾[النحل: ۳۶].
«ما به میان هر ملّتی پیغمبری را فرستاده‌ایم (که به مردم اعلام کنند) که خدا را بپرستید و از طاغوت (شیطان، بت‌ها و ستمگران) دوری کنید».
خداوند در آی‌های دیگر خطاب به پیامبر جمی‌فرماید:
﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِيٓ إِلَيۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ٢٥﴾[الأنبیاء: ۲۵].
«ما پیش از تو هیچ پیغمبری را نفرستاده‌ایم مگر این که به او وحی کرده‌ایم که معبودی جز من نیست،پس فقط مرا پرستش کنید».
به همین دلیل است که می‌بینیم اولین سخن هر پیامبری با قومش این بود که: «ای قوم من! تنها خداوند را بپرستید. زیرا جز او خدای دیگری ندارید».
قرآن کریم از زبان نوح و هود و صالح و شعیب و ... همین کلام را نقل کرده است. نوح که اولین پیامبر فرستاده شده به‌سوی مشرکین است، به قوم خود می‌گوید:
﴿إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ٢٥ أَن لَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَ﴾[هود: ۲۵-۲۶].
«(نوح به قوم خود گفت: ) من بیم‌دهنده (شما از عذاب خدا و) بیانگر (راه نجات) برای شما می‌باشم. (پس) جز الله کس و چیز دیگری را نپرستید».
عیسی مسیح پسر مریم‌که قومش پس از او، وی را به خدایی گرفته و عبادتش کردند، می‌گفت:
﴿يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۖ إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ﴾[المائدة: ٧۲].
«عیسی گفته است: ای بنی‌اسرائیل! خدای یگان‌های را بپرستید کــه پروردگار من و پروردگار شما است. بی‌گمان هرکس انبازی برای خدا قرار دهد، خدا بهشت را بر او حرام کرده است و جایگاه او آتش است و ستمکاران یار و یاوری ندارند».
امّا دعوت خاتم پیامبران، محمّد مصطفی جبه‌سوی توحید و اجتناب از طاغوت بسیار آشکارتر، قوی‌تر، عمیق‌تر و جاودانه‌تر بوده و این مسئله در قرآن و سنّت بوضوح به چشم می‌خورد و در منهج و احکام و آداب و اخلاق اسلامی تجلّی یافته است.