د) توحید منبع اعتماد به نفس
توحید به شخص مسلمان نیروی درونی بسیار قوی میبخشد، و این بدین خاطر است که درون او را لبریز از امید به خدا، اعتماد به او و توکل بر او میسازد، او را به قضای خدا خشنود و در آزمونهای او صبور و از خلق و جهان بینیاز میسازد. توحید چنان است که مسلمان را همانند کوه استواری میسازد که حوادث ناگوار وی را به تزلزل نیانداخته و مصیبتهای دردناک وی را به لزره نمیاندازد و هر اندازه که بلای بیشتری بر او نازل شود یا سختی و مصیبت وی را در بر گیرد، باز هم از پناه بردن به مخلوقات خودداری کرده و به خالق محبوبش روی میآورد. فقط از او میخواهد، از او مدد میجوید، بر او اعتماد میکند و به دیگران امیدی برای دفع ضرر یا کسب خیر ندارد و دستش را به نزد کسی جز خداوند دراز نمیکند و نیاز خود را با گریه و زاری و پشیمانی فقط از او طلب میکند.
و شعار پیامبر جرا که به ابنعباس آموزش داد، را معیار خود قرار میدهد که فرمود: «اگر درخواستی داشتی، از خدا بخواه و اگر یاری خواستی از او طلب نما». و آیهی زیر هم راهنمای اوست:
﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ١٠٧﴾[یونس: ۱۰٧].
اکنون به پاسخ هود ÷ مینگریم که در برابر قومش که او را از کید و مکر بتها میترساندند، اظهار داشت:
﴿إِنِّيٓ أُشۡهِدُ ٱللَّهَ وَٱشۡهَدُوٓاْ أَنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ٥٤ مِن دُونِهِۦۖ فَكِيدُونِي جَمِيعٗا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ٥٥ إِنِّي تَوَكَّلۡتُ عَلَى ٱللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمۚ مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلَّا هُوَ ءَاخِذُۢ بِنَاصِيَتِهَآۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ٥٦﴾[هود: ۵۴-۵۶].
«گفت: من خدا را گواه میگیرم و شما هم گواهی دهید (بر گفتارم) که من از چیزهایی که (بجز خدا) میپرستید، بیزار و برکنارم. بجز خدا (از هر چیز میپرستید، گریزان و بیزام. حال که چنین است هرچه از دستتان ساخته است، کوتاهی مکنید و) همگی به نیرنگ و چارهجوئیم بپردازید و مهلتم ندهید».
گفتههای هود ÷نشان از منطقی قوی، اعتماد به نفس، ارادهی استوار، ایمانی سستیناپذیر و پویا دارد و روحی که نه ضعف میشناسد و نه ترس، زیرا قدرت خود را از توکل بر خدا به دست آورده است:
﴿وَمَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ﴾[الأنفال: ۴٩].
«هرکس به خدا پشت بندد (خدا او را بسنده است) زیرا مقتدر و تواناست و کارها را بجا و از روی فلسفه انجام میدهد».