منافقان همانند رهگذرانی در بیابان هستند كه با باران سیل آسا روبرو شده‌اند
و بالاخره خداوند خصوصیات منافقان را در جای جای قرآن بیان می‌دارد. خداوند صفات و خصوصیات منافقان را در آیه ۱٩ و ۲۰ سوره بقره چنین بر می‌شمرد: «مثل منافقان مانند رهگذرانی است که در شب تاریک توام با رعد و برق و صاعقه، باران شدید بر سر آنان ببارد، آنان از ترس مرگ انگشتان خود را در گوش خود می‌گذارند تا صدای صاعقه را نشنوند و خداوند بر کافران احاطه دارد. روشنایی خیره کننده‌ای نزدیک است نور چشم آنان را برباید هر لحظه‌ای در صفحه بیابان برق می‌زند و راه می‌روند و هر موقع خاموش می‌گردد توقف می‌کنند هرگاه خدا بخواهد گوش و چشم آنان را از بین می‌برد خداوند بر هر چیزی تواناست».
در این مثال، منافقان به فردی تشبیه شده‌اند که در بیابانی توقف کرده و با افروختن آتش می‌خواهند اطراف خود را ببینند در حالی که در این تشبیه آنان به رهگذرانی در بیابان تشبیه شده‌اند که با باران سیل آسا روبرو شده‌اند و صدای غرش وحشت زا و مهیب «رعد» نزدیک است پرده‌های گوش آنان را پاره کند یا در آتش صاعقه بسوزاند.
برای رهایی از چنین مهلکه‌ای می‌خواهند راهی پناهگاهی شوند و هر موقع از کناره‌های افق، برق نوری بجهند فوراً چند گام بر می‌دارند و هر موقع خاموش می‌شود، فوراً توقف کرده و حیران و سرگردان آمیخته با اضطراب و دلهره در خود فرو می‌روند. از ترس غرش مهیب و وحشت زای «رعد» انگشت در گوش می‌نهند، تا پرده گوش آنان پاره نشود اما از طرف دیگر نور برق آنچنان نیرومند است که نزدیک است که دید چشمان آن‌ها را برباید. ترس از آتش صاعقه آنچنان آنان را حیران و سرگردان و مضطرب و پریشان ساخته که نمی‌دانند چه کنند.این حال آن رهگذرانی است که وضع منافقان درست مانند وضع چنین رهگذرانی است که در خطر تاریکی و سیل و رعد و برق و صاعقه قرار گرفته باشند.
مقصود از «باران» آیین اسلام است که بسا آب، مایه حیات قلوب است و هدف از «ظلمات» افکار شیطانی است که قلوب آنان را فرا می‌گیرد همچنان که مقصود از «رعد و برق» وعده و وعیدهای الهی، و مقصود از صاعقه واکنش اعمال آن‌هاست. منشور جاوید، ج۴، جعفر سبحانی، (قم، توحید، ۱۳٧۵، ص ۱۳۶-۱۳۵).