نظر شیعیان در مورد مهدی

محمدرضا مظفر می‎گوید: ما با وجود اینکه به درستی دین اسلام و به اینکه این دین، آخرین دین الهی است، ایمان داریم و دین دیگری را برای اصلاح بشریت آن نمی‎دانیم. با وجود این ما شاهد رواج ظلم و ستم در دنیا هستیم به طوری که جایی برای عدالت و صلاح باقی نمی‎ماند که در سرزمینهای آباد پای در آن بگذراند. با وجود آن مشاهده می‎کنیم که مسلمانان از دینشان دست کشیده و احکام و قوانین آن را در تمام سرزمینهای اسلامی تعطیل کرده‎اند و به یک حکم از هزار حکم آن پایبند نیستند- با وجود همه اینها ما- بایستی منتظر بازگشت دین اسلام به دوران نیرومندی و توانایی‎اش و گشایشی باشیم تا این دنیای فرو رفته در ظلم و فساد را اصلاح کند، و دین به دوران قدرتش باز نمی‎گردد تا زمانی یک مصلح بزرگ در رأس آن نباشد، و اتحاد برقرار نکند و تحریف باطل‎گران را از دین دور نکند، و تمام بدعتها و گمراهیها را باطل نکند، و با لطف و عنایت الهی یک شخص هدایتگر و هدایت شده باشد که این جایگاه عظیم و ریاست عمومی و قدرت شگفت‎انگیز به او داده شده تا دنیا را مملو از عدل و داد کند بعد از آنکه پر از ظلم و ستم شده بود. به طور خلاصه طبیعت وضعیت فاسد در بشر که به نهایت درجه فساد و ظلم رسیده است همراه با ایمان به درستی این دین و خاتم بودن آن مقتضی انتظار این مهدی مصلح است، تا دنیا را از آنچه که در آن هست، نجات بدهد.. شیعیان امامیه معتقدند که این مهدی مصلح همان شخص معین و معروفی است که در سال ۲۵۶ هجری متولد شد و همچنان زنده است، او پسر حسن عسکری است و نامش محمد است... و جایز نیست که امامت منقطع شود و در دوره‎ای از دورانها متحول شود، هر چند که امام مخفی باشد تا در روز موعودی که خداوند متعال وعده داده است و از اسرار الهی است و کسی جز او نمی‎داند، ظهور کند [۳۵].

جواد شاهرودی - یکی از علمای شیعه - می‏گوید: مهدی ؛هیچگاه بر ما مخفی و پوشیده نیست هر چند که از دیدگان ما مخفی و پوشیده باشد و کسی به او دسترسی نداشته باشد و جایش معلوم نیست ولی منافی این نیست که هرگاه فرد درمانده‏ای به او پناه ببرد، فردی که از تمام امور دست بریده و تمام درها به روی او بسته شده باشد، ظهور نکند، چون او پناه و کمک بیچارگان و درماندگان در آن حال است که در هنگام شدت و گرفتاری به کمک مردمان می‏آید، یا وقتی که امکان صبر بر بلاهای دنیا و آخرت وجود نداشته باشد، یا امکان رهایی از دشمنان جن و انس وجود نداشته باشد، به او پناه می‏برند [۳۶].

گفتم: سبحان الله! چگونه یک مسلمان در هنگام گرفتاریها به غیر خدا پناه می‏برد، در حالی که کافران با وجود کفرشان در هنگام سختیها به خداوند پناه می‏برند و خداوند متعال در مورد وصف کافران می‏فرماید: ﴿فَإِذَا رَكِبُواْ فِي ٱلۡفُلۡكِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ إِذَا هُمۡ يُشۡرِكُونَ ٦٥﴾[العنکبوت: ۶۵].

‏«هنگامى كه بر سوار بر كشتى شوند، خدا را با اخلاص مى‏خوانند (و غير او را فراموش مى‏كنند); اما هنگامى كه خدا آنان را به خشكى رساند و نجات داد، باز مشرك مى‏شوند».

مرجع شیعیان آیت الله العظمی وحید خراسانی می‎گوید: امام زمان- یعنی مهدی- بنده‎ای شد و هنگامی که بنده شد، رب شد پس عبودیت و بندگی جوهری است که اساس و کنه آن ربوبیت است، پس کسی که مالک چنین جوهری باشد ربوبیت او به خداوند متعال نه به طور مستقل نسبت به سایر چیزها محقق می‎شود [۳۷].

همچنین می‎گوید: امام زمان صاحب مقام امام مطلق است یعنی علم مطلق و قدرت مطلق و اراده مطلق و کلام کامل و رحمت واسع است [۳۸]پس چه چیزی برای خداوند متعال باقی می‎ماند؟!

آیت الله العظمی وحید خراسانی مسلمانان و غیرمسلمانان را به پناه و کمک خواستن از مهدی دعوت کرده است و می‎گوید: از جمله ضروریات و مسلمات [۳۹]این است که هر کس که راهها از او قطع شده و در یک صحرای خشک و بی‎آب و علف سرگردان شده و مسیرش را گم کرده باشد، خواه یهودی باشد یا مسیحی، مسلمان شیعی باشد یا سنی، فرقی ندارد وقتی که در آن حال پشیمان شود و بگوید: یا أباصالح المهدي أدرکني قطعاً به نتیجه می‎رسد... راز این امر آن است که در حقیقت دعا کردن در آن حال متوجه امام می‎شود، چون از اضطرار واقعی سرچشمه می‎گیرد و پرده‎ها را می‎درد و در غیر این حالت پشیمانی متوجه او نمی‎شود، و این کار میان خدا و راه خدا می‎ماند (کسی که وجود از اوست و کسی که وجود به او ختم می‎شود) و حکم این دو یکی است! پس چنانکه دعا کردن به (کسی که وجود از اوست) لازم است که محقق شود، تا استجابت تحقق پیدا کند و این امر نسبت به (کسی که وجود به او ختم می‎شود) نیز آنگونه است، چرا که او راه بزرگ و صراط پایدار است، پس دعا کردن به درگاه او، تحقق آن را واجب می‎کند و ضرورتاً در آن لحظه استجابت تحقق پیدا می‎کند [۴۰].

همچنین می‎گوید: پس وقتی کسی مجبور شد به سبیل اعظم یعنی (کسی که وجود به او ختم می‎شود) دعا می‎کند تا از آن صحرای خشک از سرگردانی نجات پیدا کند و به آبادانی برسد. پس امام زمان (؛) او را به راهش هدایت می‎کند و او را به آنچه که برای نجاتش لازم است، انجام دهد، راه نمایی می‎کند... آن حالت او را درمانده کرده بود پس به او پناه برد و به او متوسل شد. پس امام زمان نگاهش دوا و شفا است [۴۱].

خداوند متعال می‎فرماید: ﴿وَلَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَۖ فَإِن فَعَلۡتَ فَإِنَّكَ إِذٗا مِّنَ ٱلظَّٰلِمِينَ ١٠٦﴾[یونس: ۱۰۶].

«و (به من دستور داده شده كه:) روى خود را به آيينى متوجه‏ساز كه از هر گونه شرك، خالى است; و از مشركان مباش».

و می‎فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ عِبَادٌ أَمۡثَالُكُمۡۖ فَٱدۡعُوهُمۡ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ ١٩٤﴾[الأعراف: ۱۹۴]. «آنهايى را كه غير از خدا مى‏خوانيد (و پرستش مى‏كنيد)، بندگانى همچون خود شما هستند; آنها را بخوانيد، و اگر راست مى‏گوييد بايد به شما پاسخ دهند (و تقاضايتان را برآورند)».

و می‎فرماید: ﴿قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَمَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ ٢٢﴾[سبأ: ۲۲]. «بگو: كسانى را كه غير از خدا (معبود خود) مى‏پنداريد بخوانيد! (آنها هرگز گرهى از كار شما نمى‏گشايند، چرا كه) آنها به اندازه ذره‏اى در آسمانها و زمين مالك نيستند، و نه در (خلقت و مالكيت) آنها شريكند، و نه ياور او (در آفرينش) بودند».

عبارت «من دون الله» در تمام این آیات عام است و هیچ کس از آن استثنا نیست. پس آیا سخن خراسانی اصلاح و تصحیح کلام خداست یا چیز دیگری است؟!

این فصل را درباره عقیده شیعه در مورد مهدی به این سخن خمینی به پایان می‎رسانیم؛ آنجا که می‎گوید: هر یک از انبیاء تنها برای اجرای عدالت آمده‎اند و هدفشان اجرای آن در دنیا است ولی موفق نشده‎اند؟! حتی خاتم پیامبران محمدصکه برای اصلاح بشر و پاک کردن آنها و اجرای عدالت آمده بود، او نیز موفق نشد! تنها کسی که به معنای واقعی کلمه موفق می‎شود! و عدالت را در تمام زوایای دنیا اجرا می‎کند، همان مهدی است [۴۲].

در اینجا سؤال مهم این است که: علت موفقیت و پیروزی پیامبر صدر دعوتش چه بود؟! آیا به علت عدم تکمیل شدن شریعت بود یا به علت شایستگی او یا خوار کردن او توسط خداوند بود؟!

خداوند متعال می‎فرماید: ﴿هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ ٣٣﴾[التوبة: ۳۳]. «او كسى است كه رسولش را با هدايت و آيين حق فرستاد، تا آن را بر همه آيين‏ها غالب گرداند، هر چند مشركان كراهت داشته باشند».

خداوند متعال می‎فرماید: ﴿إِذَا جَآءَ نَصۡرُ ٱللَّهِ وَٱلۡفَتۡحُ ١ وَرَأَيۡتَ ٱلنَّاسَ يَدۡخُلُونَ فِي دِينِ ٱللَّهِ أَفۡوَاجٗا ٢ فَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ وَٱسۡتَغۡفِرۡهُۚ إِنَّهُۥ كَانَ تَوَّابَۢا ٣﴾[النصر: ۱-۳].

«هنگامی كه ياری خدا و پيروزی (فتح مكه) فرا رسد. و ببينی مردم گروه گروه وارد دين خدا مي‌شوند. پس (به شكرانهء اين نعمت بزرگ و اين پيروزی و نصرت الهي) پروردگارت را تسبيح و حمد كن، و از او آمرزش بخواه كه او بسيار توبه‌پذير است».

[۳۵] عقائد الامامیه، مظفر، ص۷۷-۸۰. [۳۶] الإمام المهدي وظهوره ص۳۲۵. [۳۷] مقتطفات ولائیه، ص۴۱، شرح حال عباس پسرنخی، سنخرانى، سوم بعنوان (صبر حجت) که در مسجد بزرگ قم در تاریخ ۱۳ شعبان ۱۴۱۱ مطابق ۲۷/۲/۱۹۹۱ القا شد. به نقل از «ثم أبصرت الحقیقة= آنگاه كه حقيقت را يافتم»، محمد خضر، ص۱۱۵. [۳۸] – همان ص۴۵. [۳۹] پس حکم کسی که این ضروریات را انکار کند، چیست؟! [۴۰] همان، ص۵۰. [۴۱] همان، ص۵۱. [۴۲] برگزیده از احادیث و خطبه‎های امام خمینی ۲/۴۲.