چهاردهم: علت اختلاف در مورد مدت غیبت
چرا در مورد مدت غیبت او اختلاف شده است؟ یک بار به علت کشتن امام حسین، و یک بار به علت فاش کردن راز، و یک بار به علت تکذیب آنچه که روایت کردهاند، بوده است. و میگویند: کسانی که تعیین وقت میکنند دروغگو هستند و کسانی که عجله میکنند نابود میشوند.
و علت آن این است که جعل و دروغ باید طبق مناسبتها و شخصیتها باشد: ﴿وَلَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا ٨٢﴾[النساء: ۸۲].
«اگر از سوى غير خدا بود، اختلاف فراوانى در آن مىيافتند».
نعمانی - یکی از علمای بزرگ شیعه- که از علمای قرن چهارم هجری است حال شیعیان را در وقت تشویش و اضطراب، این گونه توصیف میکند: جمهور شیعیان میگویند مهدی کجاست؟ و چگونه ممکن است؟ و این غیبت تا کی باید ادامه داشته باشد؟ و چند سال زنده است؟ در حالی که او الان هشتاد سال و ۶ ماه سن دارد. و گروهی معتقد بودند که او مرده است، و گروهی ولادت و وجود او را انکار میکردند و به کسی که آن را تصدیق کند با تمسخر مینگریستند، و گروهی نیز این مدت را طولانیتر میکردند [۸۵].
سپس میگوید: چه حیرت و سرگردانی بالاتر از این که مردمان بسیاری برای این امر خروج کردهاند و اینها به دلیل شک و ترديد مردم بوده است [۸۶].
ابن بابویه میگوید: به نیشابور برگشتم در آنجا ماندم و دیدم که بسیاری از شیعیان آنجا در مورد غیبت با من اختلاف داشتند و غیبت آنها را سرگردان کرده بود و در مورد مهدی قائم دچار شبهه شده بودند [۸۷].
طوسی در الغیبه از جعفر صادق نقل میکند و میگوید: در مورد تولد قائم و غیبتش و تأخیر او و آشوب مؤمنان بعد از او و ایجاد شک و تردید در قلب شیعیان در مورد طول مدت غیبتش و مرتد شدن اکثریت آنان از دینش و بیرون آوردن طناب اسلام از گردنشان تأمل کردم... دلم سوخت و اندوه بر من چیره شد [۸۸].
و کلینی و نعمانی مجموعه بزرگی از روایات را ذکر کردهاند که بر سرگردانی مردم بعد از غیبت محمد بن حسن عسکری و اختلاف شیعیان و پراکندگی آنها در آن زمان و اتهام دروغگو و کافر بودن بعضیها بر بعضی دیگر و لعن و نفرین آنها بر یکدیگر و واژگون شدن شیعیان مانند کشتی واژگون شدهای در امواج دریا و شکستنشان مانند شیشه، دلالت دارند [۸۹].
راه حل برون رفت از این معضل بزرگ بسیار ساده است و آن جعل کردن حدیثی بر یکی از ائمه و خاتمه دادن به این اختلافات است. پس از ابوجعفر صادق ؛روایت کردهاند که گفت: مهدی قبل از اینکه بیاید غایب میشود و او منتظر است و همان کسی که در مورد ولادت او شک میکنند؛ عدهای میگویند پدرش بدون فرزند مرده است، و عدهای میگویند مادرش حامله شده است، عدهای میگویند دو سال قبل از مرگ پدرش مرده است ولی او مهدی منتظر است در حالی که خداوند متعال دوست دارد که شیعیان را امتحان کند و شک آنها برطرف شود [۹۰].
این روایات بازیچه و لهو میباشند و برای حل تمام اشکالات آمده است و تو فقط باید یکی از ائمه را پیدا کرده که آن را به او نسبت بدهی و کسی را خواهی یافت که آن را تصدیق کند!!
[۸۵] الغیبة، نعمانی، ص۱۵۹. [۸۶] الغیبة، نعمانی، ص۱۹۲. [۸۷] کمال الدین و تمام النعمة، صدوق، ص۲. [۸۸] الغیبة، طوسی، ص۱۶۹. [۸۹] نگا: الکافی، ۱/۳۶۶، ۳۳۸-۳۴۰؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۱۵-۲۱۶. [۹۰] الکافی، کلینی، ۱/۳۳۷؛ الغیبة، نعمانی، ص۱۷۰؛ الزام الناصب، ۱/۲۴۲.