بنی‌اسرائیل چه کسانی هستند؟
خداوند متعال فرموده است:
﴿يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتِيَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ﴾[البقرة: ۴۷].
«ای فرزندان اسرائیل! نعمتی را که به شما ارزانی داشته‌ام به یاد بیاورید».
در تفسیر آلوسی آمده است که: «اسرائیل» یک اسم غیر عربی و مرکب است از «ایل» که یکی از اسماء خدا است، و «اِسرا» که به معنی عبد، برگزیده، انسان یا مهاجر است. و اسرائیل لقب حضرت یعقوبجاست. سپس آلوسی گفته است که خداوند یهودیان را به اسرائیل نسبت داده‌است نه به یعقوب تا آنان را به طاعت و عبادت تشویق کند، چراکه واژه اسرائیل بیش از لفظ یعقوب در برگیرنده‌ی این مفهوم است. همانطور که اگر گفته شود ای پسرِ صالح از خدا اطاعت کن نسبت به ای پسرِ زید از خدا اطاعت کن تشویق بیشتری در بردارد، چون انسان به طور طبیعی تمایل دارد که از آثار نیاکان خود پیروی کند حتی اگر ناپسند باشد [۴۱].
پس منظور از بنی‌اسرائیل ذریه‌ی حضرت یعقوب از دوازده پسرش است [۴۲]. و اولین کسی که از بنی‌اسرائیل وارد مصر شد، حضرت یوسف پسر یعقوبجبود که بعدها برادرانش هم به وی ملحق شدند و بدین ترتیب نسل او در آنجا رو به افزایش گذاشت تا جائیکه گفته شده وقتی که بنی‌اسرائیل از مصر خارج شدند، جمعیت آنان ششصد هزار نفر بود، و این افزایش جمعیت در مدت چهارصد سال صورت گرفته است [۴۳].
این فصل را به پنج مبحث به شرح زیر تقسیم می‌کنیم:
مبحث اول: حضرت موسیجاز ولادت تا رسالت.
مبحث دوم: آمدن حضرت موسیجبه مصر و سرگذشت او با فرعون.
مبحث سوم: موسی به همراه بنی‌اسرائیل.
مبحث چهارم: اخلاق و کارهای ناپسند قوم یهود.
مبحث پنجم: برخی از اعتقادات قوم یهود.
[۴۱] تفسیر آلوسی: ج ۱، ص ۲۴۲-۲۴۱. [۴۲] تفسیر الـمنار: ج ۱، ص ۲۸۹. [۴۳] همان: ج ۱، ص ۳۱۲.