اولین آسایشگاه در اسلام
اهل صفه کسانی از فرزندان اشراف و بزرگان قریش بودند که از مکه به مدینه هجرت کردند و قریش آنان را از بردن مال و ثروتشان بازداشتند و در مدینه با تنگدستی و زندگی ناگواری روبرو شدند، و بسیاری از آنان از فقر و تهیدستی رنجها و مشقات زیادی را تحمل نمودند، و چون شرف و بزرگواری به آنان اجازه نمیداد به عنوان سائل و گدا دست به سوی کسی دراز کنند، پیامبر جبرای آنان محل و مکانی ایجاد کرد تا در آنجا گرد هم آیند. پیامبر جمکانی سایهدار در پایین مسجد مدینه برای آنان برگزید و به همین مناسبت آن را صفه نام نهاد. و مؤمنینی که در آن سکنا گزیده بودند به اهل صفه مشهور شدند، نزدیک به چهارصد نفر از مهاجرین قریش در آنجا بودند، و گاهی در میان ایشان کسانی بودند از گروههای عرب که به مدینه میآمدند و چون آنجا خانه و مسکن و یا خویشاوند نداشتند، و اسلام میآوردند، پیامبر جایشان را در آنجا پناه میداد، و این اولین خوابگاه و آسایشگاهی بود که در تاریخ اسلام برای بینوایان و تهیدستان درنظر گرفته شد.
این آسایشگاه قوانین و مقرراتی داشت (همانند قوانین و مقرراتی که کشورهای پیشرفته معاصر در برخی از آسایشگاهها و خوابگاهها وضع نمودهاند) که مناسب با شرایط و مقرراتی بود که در شهر مدینه بدان عمل میکردند.