۱- مالک: نگهبان و مسئول جهنم
«عَنْ سَمُرَة َ س قَالَ، قَالَ النَّبِيُّ ج : رَأَيْتُ اللَّيْلَةَ رَجُلَيْنِ أَتَيَانِي قَالَا الَّذِي يُوقِدُ النَّارَ مَالِكٌ خَازِنُ النَّارِ وَأَنَا جِبْرِيلُ وَهَذَا مِيكَائِيلُ». «از سمره سروایت است که پیامبر ج فرمودند: دیشب دو مرد نزدم آمدند و گفتند: کسی که جهنم را روشن نگه میدارد، مالک، نگهبان جهنم میباشد و من جبرئیل و این میکائیل است».
زمانی که دوزخیان تمام راههای نجات را به روی خودشان مسدود دیده و از همه جا قطع امید کرده فریاد میکشند و مالک را به فریاد میخوانند:
﴿وَنَادَوۡاْ يَٰمَٰلِكُ لِيَقۡضِ عَلَيۡنَا رَبُّكَۖ قَالَ إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ٧٧﴾[الزخرف: ۷۷].
«جهنمیان فریاد می‌زنند، ای مالک آرزو داریم پروردگارت ما را بمیراند، مالک میگوید: شما در این جا ماندنی هستید».
«ماكثون» از ریشه‌ی «مکث» در اصل به معنای توقف توأم با انتظار است و شاید این تعبیر، یک نوع استهزاء از سوی مالک برای جهنمیان باشد. همان طوری که در جواب فردی که تقاضایی دارد که مستحق آن نیست میگوییم منتظر باش!!.
«عَنْ عَبد اللهِ بن عمروٍ بقَالَ: إِنَّ أَهْلَ النَّارَ يَدْعُونَ مَالِكاً فَلا يُجِيبُهُمْ أَربَعِينَ عَامًا ثُمَّ يَقُولُ:﴿إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ﴾[الزخرف: ۷۷]. ثُمَّ يَدْعُونَ رَبَّهُم فَيَقُولُونَ ﴿رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ١٠٧﴾[المؤمنون: ۱۰۷]. فَلَا يُجِيبُهُم مِثلَ الدُّنيَا ثُمَّ يَقُولُ ﴿ٱخۡسَ‍ُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ﴾[المؤمنون: ۱۰۸]. ثُمَّ يَيْأَسِ القَومَ فَمَا هُوَ إِلَّا الزَّفِيرُ وَالشَّهِيقُ تُشْبِهُ أَصْوَاتُهُم أَصْوَاتُ الحَمِيرَ أَوَّلُهَا شَهِيقٌ وَآخِرُهَا زَفِيرُ». «عبدالله بن عمرو س میگوید: همانا جهنمیان، مالک (نگهبان جهنم) را صدا می‌زنند،
اما او جوابی نمی‌دهد، بعد از چهل سال در جواب جهنمیان میگوید: ﴿إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ﴾شما در این جا ماندنی هستید. سپس خداوند را صدا می‌زنند: پروردگارا ! ما را از جهنم خارج نما، اگر دوباره تکرار کردیم قطعاً ستمگریم (مستحق عذابیم)».
خداوند به اندازه‌ی تمام عمر دنیا، جوابشان را نمی‌دهد. سپس می‌فرماید: در دوزخ ساکت و خاموش باشید و با من سخن نگویید (از من دور شوید و در قعر دوزخ فرو روید)، بعد از آن جهنمیان دیگر ناامید میگردند و صدائی نیست مگر ناله‌های طولانی دم و بازدمیکه شبیه صدای خران است، اولش صدای هوای سینه و آخرش صدای هوای حلق است.
زفیر و شهیق: هر دو صدای فریاد و نالهی کسانی است که از غم و اندوه ناله سر می‌دهند ناله‌ای که تمام وجود آنها را پر می‌کند و نشانهی نهایت ناراحتی و شدت عذاب است.
جملۀ ﴿أَحَسُّواْ﴾فعل امر است، معمولاً برای دور کردن سگ به کار می‌رود و هرگاه در مورد انسانی گفته شود، به معنی پستی و مستحق مجازات بودن او است.