۲- موکلین جهنم
قرآن این مأمورین را زبانیه معرفی میکند.
﴿سَنَدۡعُ ٱلزَّبَانِيَةَ١٨﴾[العلق: ۱۸]. «به زودی مأمورین دوزخ را صدا میزنیم».
زبانیه جمع «زبنیه» به معنای مأمورین انتظامی، از ریشهی «زبن» به معنای دفع کردن دور کردن و صدمه زدن است.
در سورهی مدثر تعداد آنها ۱۹ فرشته بیان شده است:
﴿عَلَيۡهَا تِسۡعَةَ عَشَرَ٣٠﴾[المدثر: ۳۰].
«بر جهنم نوزده نفر (از فرشتگان عذاب) گمارده شدهاند».
ما علت ذکر عدد نوزده را نمیدانیم. هر عددی که ذکر میشد فرقی نمیکرد و مجالی برای عقل ما نیست والله اعلم.
لیکن از آیات بعد میتوان فهمید که اهدافی در آن نهفته است:
۱- به فتنه انداختن کفار، زیرا کفار تعداد فرشتگان را کم دانسته و آن را مسخره میکردند. ﴿وَمَا جَعَلۡنَا عِدَّتَهُمۡ إِلَّا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ﴾
۲- به یقین رسیدن اهل کتاب، زیرا تعداد فرشتگان جهنم که در قرآن آمده با تعداد ذکر شدهی در تورات و انجیل توافق دارد. ﴿لِيَسۡتَيۡقِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ﴾ازدیاد ایمان مؤمنان ﴿وَيَزۡدَادَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِيمَٰنٗا﴾.
﴿وَمَا جَعَلۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلنَّارِ إِلَّا مَلَٰٓئِكَةٗۖ وَمَا جَعَلۡنَا عِدَّتَهُمۡ إِلَّا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ لِيَسۡتَيۡقِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَيَزۡدَادَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِيمَٰنٗا وَلَا يَرۡتَابَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَلِيَقُولَ ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ وَٱلۡكَٰفِرُونَ مَاذَآ أَرَادَ ٱللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلٗاۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُۚ وَمَا يَعۡلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَۚ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡبَشَرِ٣١﴾[المدثر: ۳۱].
«و مأمورین دوزخ را جز از میان فرشتگان قرار ندادیم و تعداد آنها را جز برای آزمایش کافران معین نکردیم تا اهل کتاب یقین و اطمینان حاصل کنند و ایمان مؤمنان افزوده گردد. و اهل کتاب و مؤمنان (در حقانیت قرآن) شک و تردیدی به خود راه ندهند. و کسانی که در دلهایشان بیماری (نفاق) است و کافران بگویند خدا از بیان این عدد چه منظوری دارد؟! این گونه خداوند هرکس را بخواهد گمراه میسازد و هرکس را بخواهد هدایت میبخشد لشکریان پروردگارت را جز او کسی نمیداند و این جز هشدار و تذکری برای انسانها نیست».
هنگامی که دوزخیان از همه جا ناامید شده و دل از همه جا کندند و در اطراف خود جز عذاب و فرشتگان عذاب چیز دیگری را مشاهده نکردند، یقین پیدا میکنند که مجازات الهی بر طرف شدنی نیست و میبایست انواع عذابها را بچشند ولی به امید کم شدن عذاب رو بهسوی موکلین و مأموران جهنم کرده و درخواست تخفیف میکنند اگر چه یک روز هم باشد تا نفسی تازه کنند و اندکی بیاسایند.
﴿وَقَالَ ٱلَّذِينَ فِي ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ يُخَفِّفۡ عَنَّا يَوۡمٗا مِّنَ ٱلۡعَذَابِ٤٩﴾[غافر: ۴۹].
«و کسانی که در آتشند به نگهبانان جهنم میگویند از پروردگارتان بخواهید که یک روز عذاب را از ما بر دارد».