تقلید در فقه اسلامی

فهرست کتاب

(۱-۲-۳) قدر مشترک تعاریف

(۱-۲-۳) قدر مشترک تعاریف

در حقیقت قدر مشترک تمامی تعاریف مذکور و تعاریف دیگری که در کتاب‌های اصولی وجود دارند، به صورت ذیل است و حتی این قدر مشترک را می‌توان پیامدهای تعریف تقلید نیز بیان نمود.

۱- قبول قول مقلّد بدون اینکه دلیل آن حکم فهمیده شود؛ زیرا در غیر این صورت إتّباع نام دارد و این غیر مذموم است و شامل تقلید نمی‌شود.

۲- عمل به قرآن و سنت پیامبر عظیم‌الشأن ج و نیز اجماع اُمّت تقلید محسوب نمی‌شود. [۲۰] و نیز عمل به قول صحابی بنابر نظر کسانی که قائل به حجیت آن هستند، تقلید محسوب نمی‌گردد؛ زیرا آنان خود ذاتاً حجت هستند.

۳- تقلید شامل حکم قاضی به وسیلۀ شهادت شهود و قبول روایت راوی، اگر از کسی که به وسیلۀ آن حجت برپا می‌شود، روایت کند تقلید محسوب نمی‌گردد.

۴- تقلید شرعی فقط مربوط به مسائل شرعی از جمله فروع و اصول دین می‌شود و ارتباطی به تقلید در امور دنیوی ندارد.

۵- از آنجائیکه تقلید قبول قول دیگران بدون دلیل است و علم آن است که بر اساس دلیل باشد، [۲۱] پس به اتفاق اهل علم، تقلید علم نیست. [۲۲]

[۲۰] ابن قدامه مقدسی، روضة الناظر و جنة المناظر، ج ۲، ص ۲۰۶. [۲۱] ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، ۶/۱۹۳. [۲۲] ابن قیم، إعلام الموقعین، ۲/۲۱۱.