جزء سوم
١- بزرگترین آیه! که آیة الکرسی است، در این جزء قرار دارد. پس راز عظمتش را دریاب. و چه نامهای زیادی از الله ﻷ که در آن یاد شده است!
٢- بعد از آیة الکرسی سه داستان ذکر میشود که نیاز به تدبر و تأمل دارد. داستان ابراهیم ÷ و نمرود؛ داستان آن شخص که از یک آبادی گذر کرد؛ و قصهی ابراهیم ÷ با چهار پرنده.
٣- تشویق به قرض الحسنه و صدقه دادن. و بیان اینکه شیطان به تنگدستی وعده میدهد و الله أ به روزی بسیار زیاد.
٤- هشدار نسبت به سودخواری و ربا. و توضیح اینکه این عمل، یعنی اعلان جنگ با الله ـ و رسول الله ج.
٥- آیهی قرض و معاملهی نسیه که نشانگر توجه اسلام به مسایل اقتصادی است.
٦- در ابتدای سورهی (آل عمران) میگوید: قرآن جدا کنندهی میان حق و باطل است. و اینکه هرگز الله أ جز دینِ اسلام را از هیچ کس قبول نمیکند.
٧- داستان مادر مریم ‘ دلیلی بر اثر نیت پاک در اصلاح فرزند است و اینکه الله ﻷ آن فرزند را محافظت خواهد نمود.
٨- و نیز داستان مادر مریم ‘ نمونه و الگویی است بر همّت والا در طلبِ فرزند. چرا که او از الله ـ خواسته بود تا فرزندش را خادم بیت المقدس نماید. و تو ای انسان متأهل! آیا تا کنون به ذهنت خطور کرده است که آرزوی تولّد فرزندانی را داشته باشی که خدمتگذاران دین الله أ گردند.
٩- بیان اینکه دین موسی، عیسی و محمد علیهم الصلاة و السلام بر توحیدِ الله و نفیِ شرک میباشد. لذا هر کس با آنان همکار و شریکی قرار دهد، در حقیقت از آنها پیروی نکرده است.
١٠- درسی در نقد و بررسیِ جوامع؛ و اینکه تعمیمِ انتقاد به کل افراد جامعه خطاست؛ حتی اگر با دشمنت باشد. در این آیه تأمل کن: ﴿۞وَمِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِقِنطَارٖ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِدِينَارٖ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ إِلَّا مَا دُمۡتَ عَلَيۡهِ قَآئِمٗاۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَيۡسَ عَلَيۡنَا فِي ٱلۡأُمِّيِّۧنَ سَبِيلٞ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ٧٥﴾ [آل عمران: ٧٥].
یعنی: «و در میان اهل کتاب کسانی هستند که اگر به طور امانت مال فراوانی به آنها بسپاری، آن را به تو برمیگردانند، و هستند کسانی که اگر دیناری به طور امانت به آنها بسپاری آن را به تو باز پس نمیدهند، مگر اینکه همواره بالای سر او ایستاده باشی، این بدان جهت است که آنها گفتند: ما در برابر اُمّیین و بیسوادان مسئول نیستیم، و بر الله دروغ میبندند، حال آنکه خود میدانند».
و میفرماید: ﴿۞لَيۡسُواْ سَوَآءٗۗ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ أُمَّةٞ قَآئِمَةٞ يَتۡلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ وَهُمۡ يَسۡجُدُونَ١١٣﴾ [آل عمران: ١١٣]. یعنی: «آنان همه یکسان نیستند، از اهل کتاب گروهی پابرجا هستند و در ساعاتی از شب به نماز ایستاده و آیات الله را میخوانند».
١١- معنای (ربانیّت» فقط در سورهی آل عمران ذکر شده است. و ربانیّت ویژگیِ علمایی است که قبل از آموزش مسایل بزرگِ علمی به مردم، مسایل کوچک و ساده را به آنان میآموزند. و در تعلیم شریعت به بندگان الله ـ صبور و شکیبایند. الله متعال میفرماید: ﴿وَلَٰكِن كُونُواْ رَبَّٰنِيِّۧنَ بِمَا كُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ وَبِمَا كُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ﴾ [آل عمران: ٧٩]. یعنی: «به سبب آنکه کتاب (آسمانی) تعلیم میدادید و از آن رو که درس میخواندید، خداپرست باشيد».