جزء بیست و چهارم
١- افتتاح این جزء سخنِ پایانی در مورد خالص گرداندن توحید، و وعید برای مشرکین است. آنانی که ریشه و بنیان توحید را در اعمالشان نابود کردند. در نتیجه کردارشان نابود گشت و از زیانکاران گشتند.
٢- جای ناامیدی از رحمت الله ـ وجود ندارد. چرا که الله ﻷ تمام گناهان را میآمرزد. هر اندازه هم که شنیع و زشت باشد. پس برای ورود به باغ توبه شتاب کن؛ زیرا که آن، حاصل و نتیجهی یک عمر است.
٣- آیا به صحنهی بردن گروه گروهِ کفار به سوی جهنم و به بردن متقیان به سوی بهشت اندیشیدهای؟ عملکرد متقیّان را داشته باش تا به فضل و رحمت الهی با آنان همراه باشی.
٤- ابتدای سورهی غافر بیانگر این است که الله أ میآمرزد، توبه را قبول میکند و معاندین و سرکشان را سخت عقوبت و مجازات میدهد.
٥- و در این سوره از جدال به حق و ناحق سخن به میان میآید.
٦- سورهی غافر مژده و خبری خوش برای توبهکنندگان است. همین شرافت و منزلت برایشان بس که فرشتگان برایشان آمرزش میطلبند.
٧- سخن از اسیر ماندن عقلها نسبت به روز قیامت و نمایان شدن ملک و پادشاهی الله أ در آن روز است.
٨- در داستان مؤمنِ آل فرعون، نمونه و الگویی است از یک دعوتگر که قومش را نصیحت میکند و با دلیل و مدرک بحث و مناقشه میکند؛ چرا که مجردِ احساس کفایت نمیکند.
٩- توضیح و تفصیل بسیاری از نعمتهای الله ـ و نهایت آنان که در آیات الله مجادله کرده و جواب به جواب میایستند.
١٠- سورهی فصلت در مورد قرآن کریم و برخورد دشمنان معاند و لجوجِ با آن، سخن میگوید. و با وجود ضعف و ناتوانیای که دارند، عدم استجابت قرآن از جانب آنان را عیب و خرده میگیرد. حال آنکه آسمانها و زمین با وجود عظمت و بزرگی، دستور الله ـ را پذیرفتهاند.
١١- بیان جدی بودن خطرِ دوستان ناباب و این که آنان کفر و گمراهی را برای همراهان و دوستان خویش مزیّن و آراسته میکنند.
١٢- تصریحی واضح از اینکه کفار بسیار مشتاق هستند تا مردم را از گوش فرا دادن به قرآن باز دارند. زیرا باور قطعی دارند که قرآن در دلها و درون تأثیر میگذارد.. و امروزه آنان در اوج خباثت و حیلهگری قرار دارند. به این آیه نظاره کن: ﴿وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَسۡمَعُواْ لِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَٱلۡغَوۡاْ فِيهِ لَعَلَّكُمۡ تَغۡلِبُونَ٢٦﴾ [فصلت: ٢٦]. یعنی: «و کافران گفتند: به این قرآن گوش ندهید و در (هنگام تلاوت آن) بیهودهگویی و جار و جنجال کنید تا شما پیروز شوید».
١٣- سورهی فصلّت متضمّن بحثی پیرامون جریانات تربیتی در دعوت به سوی الله أ و اخلاق نیکو میباشد که واقعاً جای تأمل دارد.
١٤- تهدید ملحدین در آیات الهی و دفاع از قرآن کریم و بیان اینکه این کتاب هدایت و درمان است.
١٥- در پایانِ سوره به اندیشیدن در جهان هستی و انسانها و جانها فرا میخواند؛ و این روشی است که حق را برای جویندهاش تبیین میکند.