جزء بیست و هشتم

١- احکام (ظهار) و گوش دادن به مجادله‌ی یک خانم در جریانی اجتماعی، در سوره‌ی مجادله بیان شده است. کجایند آنان که می‌گویند اسلام به زن ظلم کرده است؟

٢- صحبتی مفصّل پیرامون نجوا و سرگوشی کردن، تعلیم و تربیت مؤمنین در مورد ادبِ سکوت کردن و تکلّم آنان.

٣- در این سوره تمرکزی بسیار روشن و واضحی بر وسعت و گستردگی علم الله  أ و شمردنِ اعمال بندگان شده است. آیا تا کنون از تأثیر این مطلب بر قلب خویش سؤال کرده‌ای؟

٤- رسوا کردن منافقین با بیان بعضی از روش‌ها و اسلوب حضور آنان در جلسات ذکر و یاد الهی؛ که چگونه جسم‌شان حضور دارد و دل‌های‌شان از جلسه غایب است. این مورد را با سه ‌آیه‌ی آخرِ سوره‌ی توبه، کنار هم قرار بده و مقایسه کن!

٥- بیان حکم دوستیِ متقابل با دشمنان الله ـ هر چند که از خویشاوندان و بستگان باشند.

٦- در سوره‌ی حشر سخنی پیرامون جنگ با بنی نضیر، و نعمت‌های الله  ﻷ بر پیامبر  ج و یارانش  ش در یاریِ آنان علیه یهودیان، بیان می‌شود.

٧- بحث مفصّل در مورد حکم مالِ فیء و غنیمت‌های مسلمین.

٨- بیان فضیلت مهاجرین و انصار و تمجید از کسانی که در آینده خواهند آمد و مهاجرین و انصار را دوست می‌دارند و قلب‌شان از کینه و عداوت بر صحابه  ش سالم مانده است. پس هلاکت و زیان باد بر آنان که به صحابه  ش طعن وارد کرده و ناسزا می‌گویند.

٩- رسوا کردن منافقینی که با یهودیان هم‌دست شدند. و این‌که الله  أ چگونه آنان را برادرانِ یهود خوانده است!

١٠- بیان عظمت و بزرگی قرآن کریم که حتی اگر بر کوه هم نازل می‌شد، از ترس الله متعال متلاشی می‌گشت.

١١- این سوره با ذکر نام‌های متوالی و پی‌درپیِ الله  ﻷ پایان می‌یابد؛ که تهدیدی عمیق و تودار برای یهود و مشرکین و منافقینی که آنان را همراهی کردند، و آرامش خاطری برای مؤمنان است.

١٢- در سوره‌ی ممتحنه مطالب بسیار مهمی پیرامون برخی از احکام ولاء و براء وجود دارد.

١٣- از بزرگی دین اسلام این است که میان کفّاری که با اسلام می‌جنگند و آنان که نمی‌جنگند، فرق می‌گذارد.

١٤- سخنی پیرامون هجرت زنان، کیفیت بیعت آن‌ها و احکامی که متعلق به این جریان است، مطرح می‌شود.

١٥- در سوره‌ی (صف) از گفتار بدون عمل باز می‌دارد و به جهاد تشویق می‌نماید.

١٦- داستان موسی و عیسی  أ – والله اعلم – تذکری است بر این ‌که این دو پیامبر، پیروان زیادی داشتند که دست از یاری آن دو بزرگوار کشیدند. پس جز عدّه‌ی اندکی که الله  ﻷ خواست، کسی به بیعت خویش وفا نکرد. لذا در این سوره پیامی ‌است به پیروان رسول الله  ج که مبادا پیامبرشان را تنها گذارند. بلکه باید او را یاری کنند و از کسانی نباشند که سخنانی می‌گویند که بدان عمل نمی‌کنند.

١٧- تذکر و یادآوری به حقیقتِ تجارتِ سودمند.. و آن، تجارتِ با الله ـ است.

١٨- در سوره‌ی جمعه اشاره‌ای است به جلال و عظمت الله  أ، و نکوهشِ یهودیان؛ چرا که آنان به علم‌شان عمل نکردند.

١٩- هر کس که از مرگ بگریزد حتما با آن روبرو خواهد شد.. پس باید که برایش آمادگی نمود.

٢٠- در این سوره به مؤمنان هشدار داده می‌شود که مبادا تجارت و دیگر کالای دنیا آنان را از بزرگترین فریضه‌ی عملیِ الله  ﻷ که نماز جمعه‌ است، غافل گرداند.

٢١- در سوره‌ی منافقین الله  أ تقریباً پانزده خصلت از خصلت‌های منافقین را ذکر می‌کند که شایسته است از آن‌ها و از وسایلی که به این خصلت‌ها منتهی می‌شود، پرهیز نماییم.

٢٢- پند و نصیحتی جدی در هشدار از سوار شدن بر مرکبِ زیان و تباهی. آن‌هم با سرگرم شدن به مال و فرزند به جای ذکر و یاد الله ـ.

٢٣- سوره‌ی تغابن، قدرت، علم و دانش الله  أ، و ترسیدن از روز قیامت را بیان می‌دارد.

٢٤- آیا در مفهومِ کلمه‌ی (تغابن) اندیشیده‌ای؟ تغابن روزی است که در آن زیان و خسارتِ بزرگ اتفاق می‌افتد. برحذر باشیم از این‌که در لیست زیانکاران قرار گیریم.

٢٥- در سوره‌ی تغابن، قاعده‌ای از قواعد ایمان به تقدیر آمده است. ﴿مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۗ وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ يَهۡدِ قَلۡبَهُۥ﴾ [التغابن: ١١]. یعنی: «هیچ مصیبتی جز به حکم الله نمی‌رسد و هرکس به الله ایمان بیاورد، دل او را هدایت می‌کند».

٢٦- هشدار در مورد آزمایش و امتحان همسران و فرزندان. و دستور به انفاق و خرج کردن و تشویق به تقوا و پرهیزگاری در این زمینه.

٢٧- در سوره‌ی طلاق، بخش پایانی احکامِ طلاق و ارتباط آن با تقوی و احسان و نیکی که قسمتی از آن در سوره‌ی بقره و نساء ذکر شده بود، می‌آید. در ادامه به ذکرِ امت‌هایی که از دستور الله ـ سرتابیدند، می‌پردازد.

٢٨- این سوره تأکید فراوانی بر حفظ تقوی در هنگام طلاق و أثر آن بر حفظ حقوق، دارد. از هر دو طرف می‌خواهد در بحث طلاق و حقوق مربوطه، بنا بر حالات روحی که زوجین گرفتار آن می‌شوند، از تفریط و کم کاری یا کوتاهی کردن بپرهیزند.

٢٩- أثر تقوی و برکت آن، در قالب راحتی و گشایشِ الله ـ بر خانم باردار و انفاق کننده یا مرد خانه، و برون رفتِ از تنگناها، نمودار می‌گردد. این حالت بر هر رنج‌دیده و اندوهگینی آشکار خواهد شد.

٣٠- سوره‌‌ی تحریم، حرام نمودن حلال را به نیتِ خوشحالی و رضایتِ افراد، انکار می‌کند. به زنان می‌آموزد که بر همسران خویش سخت نگیرند و زندگی را تنگ و تلخ نکنند.

٣١- در این سوره به رویکردی که سزاوار زندگی زناشویی است، تذکر داده می‌شود: ﴿عَرَّفَ بَعۡضَهُۥ وَأَعۡرَضَ عَنۢ بَعۡضٖ﴾ [التحريم: ٣]. یعنی: «بخشی از آن را اظهار کرد و از بخشی (دیگر) اعراض نمود».

٣٢- بزرگترین خدمتی که پدر برای اهل بیتش تقدیم می‌دارد، تربیت و محافظت خانواده از هر عاملی است که آنان را وارد آتش جهنم می‌کند.

٣٣- وقتی در پایان سوره دو مثال ذکر می‌شود، این دو مثال یعنی درس عبرت. و نیز برای پرهیز از همسان شدن به مانند آن دو زن کافر، و اقتدا به آن دو زن مؤمن می‌باشد. و واقعاً چه احترام و بزرگداشتِ زیبایی است وقتی مردان امر می‌شوند که به آن دو زنِ صالح اقتدا کنند و آنان را الگو و مدلِ خویش قرار دهند.