۴- در تمام کارهاک خود منظم هستند
فرشتگان در عبادت بسیار منظم هستند، از این رو رسول خدا صما را به پیروی از آنان تشویق کرده و میفرماید:
«أَلَا تَصُفُّونَ كَمَا تَصُفُّ الْمَلَائِكَةُ عِنْدَ رَبِّهِا؟ قَالُوا وَكَيْفَ يصفّون عِنْدَ رَبِّهِمْ؟ قَالَ: يكملون الصَّفَّ الْأَوَّلَ وفالأوّل يَتَرَاصُّونَ فِي الصَّفِّ» [۲۴].
یعنی: آیا مانند فرشتگان که نزد پروردگارشان به صف میایستند صف نمیبندید؟ پرسیده شد: ای پیامبر خدا! فرشتگان چگونه صف میبندند؟ فرمود: صفها را کامل میکنند و تا صف اوّل تکمیل نشده صف دوم را تشکیل نمیدهند، و استوار و با وقار میایستند. (این حدیث را جماعتی جز بخاری روایت کردهاند).
«خداوند متعال این فضیلت و امتیاز را تنها به ما امّت اسلام داده که صفهای ما مانند صفهای فرشتگان است». (این حدیث در صحیح مسلم است).
همچنین در روز قیامت فرشتهها با صفهای منظّم میآیند، همانگونه که میفرماید:
﴿وَجَآءَ رَبُّكَ وَٱلۡمَلَكُ صَفّٗا صَفّٗا٢٢﴾[الفجر: ۲۲].
یعنی: «و پروردگارت بیاید و فرشتگان صف صف حاضر آیند».
هم چنین در روز قیامت در صفهایی منظّم در پیشگاه خداوند متعال میایستند:
﴿يَوۡمَ يَقُومُ ٱلرُّوحُ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ صَفّٗاۖ لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَقَالَ صَوَابٗا٣٨﴾[النبأ: ۳۸].
یعنی: «در آن روزی که جبرئیل و فرشتگان به صف میایستند، و هیچکدام زبان به سخن نمیگشایند، مگر کسی که خداوند مهربان بدو اجازه دهد و او نیز سخن راست و درست بگوید».
دقّت فرشتهها در اجرای دقیق فرامین خداوند متعال بسی جای تأمّل و ملاحظه است. در صحیح مسلم و مسند احمد از انس سنقل شده است که رسول خدا صفرمود: «در روز قیامت من به درب بهشت میآیم و درب را میزنم. خازن (مأمور بهشت) میگوید: چه کسی هستی؟ در جواب میگویم: من محمّد هستم، خازن میگوید: آری، به من دستور داده شده تا پیش از ورود تو درب بهشت را برای هیچ کسی باز نکنم » [۲۵].
ما میتوانیم به دقت عمل و وظیفه شناسی آنان در پرتو حدیث معراج بنگریم آنگاه که جبرئیل برای ورود به آسمانها درخواست اجازه میکرد، و درب هیچ آسمانی بدون اجازه و بازپرسی باز نمیشد.
[۲۴] مسلم (۲/۳۲۲) شماره (۴۳۰). [۲۵] مسلم (۱/۱۸۸) شماره (۱۹۷).