۳- فرشتگان موکل به باران، گیاهان و ارزاق
ابن کثیر میگوید: میکائیل مأمور باران و گیاهانی است که روزی این دنیا از آنها تامین میشود، و دستیار و کارگزارانی دارد که از دستور وی اطاعت میکنند و بادها و ابرها را به هر سو که خداوند أبخواهد میگردانند و تغییر مسیر میدهند [۱۲۰].
این را هم روایت کردهایم که هر قطره بارانی از آسمان فرود میآید فرشتهای همراه دارد که آن را در محلش بر زمین مستقر میگرداند.
بعضی از فرشتگان مأمور ابرها هستند. از ابن عباسبروایت شده است که رسول خدا صفرمود: «الرعد ملكٌ من الملائكةِ وُكِلَ بالسَّحابِ معهُ مخَارِيق من نَارِ يسُوقُ بِهَا السَّحابَ حيثُ شَاء اللهُ» یعنی رعد فرشتهای است که امور ابرها را بر عهده دارد و پارچهای از آتش با اوست که ابرها را هرجا که خداوند أبخواهد سوق میدهد [۱۲۱].
بنابر این گاهی سرزمینی یا شهری را آبیاری میکند و در کنار آن سرزمین دیگری خشک و بیآب باقی میماند.
گاهی این فرشته مأموریت مییابد که از میان زمینهای گوناگون تنها به یک زمین آب بدهد. همانگونه که در حدیثی از ابوهریره سروایت شده است که رسول خدا صفرمود: شخصی در بیابان، از میان ابر صدایی شنید که گفت: «باغ و زمین فلانی را آبیاری کن». آن شخص دید که بلافاصله ابر از جای خود تکان خورد و آبش را در یک میدان ریخت و جویباری آب را به زمین و مزرعه شخصی که نامش را در صدای غیبی شنیده شده بود، برد، و تمام این آب در آن جویبار بسوی مزرعهی مورد نظر سرازیر شد. این شخص آب را دنبال کرد، و چون به مزرعه رسید مردی را مشاهده کرد که مشغول آبیاری است. از او پرسید: ای بندهی خدا! اسم تو چیست؟ مرد کشاورز همان اسمیرا که او از ابرها شنیده بود، نام برد. گفت: اسم تو را شنیده بودم و صدای غیبی میگفت: مزرعهی فلانی را آبیاری کن. باران بارید و این همان آبی است که مزرعهات را با آن آبیاری میکنی. تو با محصول این مزرعه چه میکنی؟ مرد کشاورز گفت: اکنون که تو این را گفتی ناچارم تو را پاسخ دهم. من یک سوم محصول را صدقه میدهم، و یک سومش را برای خود و خانوادهام خرج میکنم، و یک سوم دیگر را در خود مزرعه و زمین هزینه میکنم [۱۲۲].
بهر حال فرشتگان مأمور امور زمین و آسمانها هستند، و هر حرکتی که در جهان هستی بوجود آید، منشأ آن فرشتگان هستند. همانطور که خداوند میفرماید:
﴿فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا٤ فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا٥﴾[النازعات: ۴-۵].
یعنی: و سوگند به همه چیزهایی که (با ویژگیهائی که بدانها داده شده است) به اداره امور میپردازند! و فرمود: ﴿فَٱلۡمُقَسِّمَٰتِ أَمۡرًا٤﴾یعنی: و سوگند به فرشتگانی که کارها را (میان خود برابر فرمان یزدان) تقسیم کردهاند!.
تکذیب کنندگان نبوت و منکران خالق هستی میگویند: همهی این امور توسط ستارگان انجام میگیرند. ولی مدیر و گردانندهی همهی این امور خداوند أاست که آن را توسط فرشتگان اجرا میکند. همانطور که در قرآن میفرماید:
﴿وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا١ فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا٢ وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا٣ فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا٤ فَٱلۡمُلۡقِيَٰتِ ذِكۡرًا٥﴾[المرسلات: ۱-۵].
و میفرماید:
﴿وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا١ وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا٢ وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا٣ فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا٤ فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا٥﴾[النازعات: ۱-۵].
و میفرماید:
﴿وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا١ فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا٢ فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكۡرًا٣﴾[الصافات: ۱-۳].
تمام این آیههای قرآن در مورد گردانندگان امور زمین و آسمانها توسط فرشتگان، سخن میگویند.
[۱۲۰] البدایة و النهایة )۱/۵۰). [۱۲۱] سنن ترمذی (۳/۶۴) شماره (۲۴۹۲) و صحیح الجامع (۳/۱۸۸). [۱۲۲] صحیح مسلم (۴/۲۲۸۸) شماره (۲۹۸۴).