۲- منظّم به صف ایستادن
حدیثی که رسول خدا صاصحابش را برای صف بستن در نماز به پیروی از فرشتگان تشویق میکرد، قبلاً گذشت که فرمود: «أَلاَ تَصُفُّونَ كَمَا تَصُفُّ الْمَلاَئِكَةُ عِنْدَ رَبِّهَا». یعنی: آیا مانند فرشتگان که نزد پروردگارشان به صف میایستند صف نمیبندید؟
وقتی از نحوهی صف بستن فرشتگان سؤال شد، رسول خدا صفرمود:«يكملون الصَّفَّ الْأَوَّلَ فالأوّل يَتَرَاصُّونَ فِي الصَّفِّ» [۲۸].
یعنی: صفها را کامل میکنند و تا صف اول تکمیل نشده صف دوم را تشکیل نمیدهند و استوار و با وقار میایستند.
و در قرآن دربارهی فرشتگان آمده است: ﴿وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ١٦٥﴾[الصافات: ۱۶۵]. یعنی: «و ما جملگی (برای اطاعت یزدان و اجرای فرمان خداوند سبحان) به صف ایستادهایم».
فرشتگان میایستند و رکوع و سجده میکنند. در کتاب مشکل الآثار امام طحاوی، و معجم الکبیر طبرانی از حکیم بن حزام چنین روایت شده است: روزی رسول خدا صدر جمع یاران و اصحاب خود نشسته بود، از آنان پرسید: آیا آنچه را که من میشنوم، شما هم میشنوید؟ صحابه عرض کردند: ما چیزی نمیشنویم. رسول خدا صفرمود: من ناله و آه آسمان را میشنوم و جای ملامت نیست که آسمان چنین میکند؛ زیرا بهاندازهی یک وجب از آسمان خالی نیست، بلکه در هر نقطه از آن فرشتهای در حال سجده یا ایستاده در حال عبادت است [۲۹].
[۲۸] مسلم (۱/۳۲۲) شماره(۴۳۰). [۲۹] آلبانی این حدیث را بنا بر شرط صحت نزدامام مسلم صحیح دانسته. (سلسله صحیحه، شماره ۸۵۲).