۱ - توحید
پرسش۱۵۶: «تَوحِید» یعنی چه؟
پاسخ: اعتراف کردن به زبان به یگانگی خداوند و باور داشتن با قلب به یکتایی او.
پرسش۱۵۷: ما چگونه بدانیم که «الله» یگانه و موجود است؟
پاسخ:
۱- کسانی که عقل کامل و فطرت سالمی داشته باشند، باور و یقین می‌کنند که «الله» یکتا و موجود است. چنانکه همه دانشمندان واقعی جهان به یگانگی و توحید او باور داشته‌اند.
۲- تمام پیامبرانی که خداوند برای هدایت و راهنمایی بشر فرستاده است، به یگانگی او دعوت داده و اعلام داشته‌اند که: «الله» یکی است و شریک و همتایی ندارد.
پرسش۱۵۸: آیا قرآن مجید به توحید و یگانگی «الله» دعوت دادهاست؟
پاسخ: آری! در قرآن بطور کامل و واضح از توحید بحث شده است. و با دلایلی قاطع و روشن، یگانگی خداوند اثبات گردیده است. قرآن در جهان، یگانه کتابی است که توحید خالص را به ما آموخته و می‌آموزد. گرچه در کتاب‌های آسمانی پیشین از توحید هم صحبت شده است ولی پیروان مذاهب پیشین در آنها تحریف و دستبرد کرده‌اند و سخنان حق را تغییر داده‌اند، توحید را با مسائل خرافی و عقیده‌های باطل در هم آمیخته‌اند. خداوند برای راهنمایی بشریت، بنده خاص خود، حضرت محمدجرا برگزید و به عنوان پیامبر مبعوث فرمود و کتاب خاص خود، «قرآن» را بر وی نازل کرد و به او دستور داد تا توحید واقعی و خالص را به گوش همه جهانیان برساند و آنان را به سوی «رَبٍّ واحِد» فرا خواند.
پرسش۱۵۹: توحید از کدام آیه‌های قرآن ثابت می‌شود؟
پاسخ: قرآن مجید از آغاز تا پایان مملو و پر از تعالیم توحید است. آیاتی چند بطور نمونه در این موضوع به قرار ذیل ملاحظه شود:
﴿وَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ ١٦٣﴾[البقرة: ۱۶۳].
ترجمه: «و معبود شما خدای یکتا و یگانه است. به جز او دیگر معبودی نیست. او بسیار بخشاینده و مهربان است».
﴿شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ١٨﴾[آل‌عمران: ۱۸].
ترجمه: «خداوند به این گواهی دادهاست که بجز وی دیگر معبودی نیست و فرشتگان و دانشمندان هم بر این گواهی دهنده‌اند. بر پای دارنده عدالت تنها اوست و بجز وی دیگر معبودی وجود ندارد و او غالب و با حکمت است».
﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١ ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ ٢ لَمۡ يَلِدۡ وَلَمۡ يُولَدۡ ٣ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ كُفُوًا أَحَدُۢ٤﴾[الإخلاص: ۱-۴].
ترجمه: «بگو (ای پیامبر) که «الله» یگانه است «الله» بی نیاز است، کسی را نزاییده است و از کسی زاییده نشده است و نه کسی همتای اوست».
پرسش۱۶۰: نام ذاتی خداوند چیست؟
پاسخ: نام ذاتی وی «الله» است، که آن را اسم ذات و اسم ذاتی هم، می‌گویند.
پرسش۱۶۱: علاوه بر لفظ «الله» نامهای دیگر خداوند را مانند رزاق، خالق، مالک و غیره چه می‌گویند؟
پاسخ: نامهای یاد شده را اسمای صفاتی می‌گویند.
پرسش۱۶۲: نامهای صفاتی چه معنی و مفهومی دارند؟
پاسخ: خداوند نامهای بسیار دارد، از قبیل: قدیم (همیشه بودن)، عالم (آگاه به هر چیز)، قادر (توانا به هر چیز)، حی (همیشه زنده) و... که هر نامی از این صفتها، نوعی وصف و حال را ظاهر می‌کند و بیان می‌دارد، بدین جهت به آنها «نام صفاتی» می‌گویند. به طور مثال اگر نام کسی «خالد» گذاشته شود، این نامی است که فقط برای شناخت آن شخص بر وی گذاشته شده و هیچ حالتی از او را بیان نمی‌کند. البته اگر آن شخص، علم بیاموزد و قرآن را حفظ کند با کفار، با جرأت و شهامت، بجنگد، از این لحاظ وی را «عالم»، «حافظ»، «شجاع» هم می‌نامند که این نوع نامها را، نامهای صفاتی وی می‌گویند، و نام نخستین او، یعنی «خالد» را نام ذاتی می‌گویند. بدین گونه است، لفظ «الله» که نام ذاتی خداوند است و «خَالِق»، «قَادِر»، «عَالِم»، «سَمِيع»، «بَصِير» و غیره، نامهای صفاتی او هستند.
پرسش۱۶۳: حال که نام ذاتی خداوند، فقط یک لفظ «الله» است، نامهای صفاتی او چند تا هستند؟
پاسخ: خداوند در قرآن مجید فرموده است: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَا﴾[الأعراف: ۱۸۰].
ترجمه: «نامهای خوب و زیبا مخصوص خداوند هستند پس با همان نامها او را بخوانید». و در حدیثی، پیامبر اکرم «فرموده است:
«لِلَّهِ تِسْعَةٌ وَتِسْعُونَ اسْمًا مِائَةٌ إِلاَّ وَاحِدًا» [۳].
یعنی: «خداوند دارای نود و نه نام می‌باشد».
[۳] بخاری.