سجده سهو:
پرسش۵۰۴: «سَجدَه سَهو» چیست؟
پاسخ: «سَهو» به معنای فراموشی است. بر اثر فراموشی گاهی در نماز کمی یا زیادتی می‌شود که در نتیجه، نماز ناقص می‌شود. برای جبران آن نقص، در قعده اخیر نماز دو سجده می‌شود که آن را سجده سهو می‌نامند.
پرسش۵۰۵: «سجده سهو» چگونه اداء می‌شود؟
پاسخ: پس از خواندن تشهد در قعده اخیر به یک طرف سلام داده، تکبیر گوید و به سجده رود باز تکبیر گفته سر را از سجده برداشته بنشیند. دوباره تشهد و درود و دعا خوانده به هر دو طرف سلام دهد.
پرسش۵۰۵: اگر پیش از سجده سهو بعد از دنبال اَلتحیات درود و دعا بخواند چطور است؟
پاسخ: بعضی از علما همین را پسندیده‌اند ولی اگر نخواند اشکالی ندارد.
پرسش۵۰۶: سجده سهو در نمازهای فرضی لازم می‌شود یا در تمام نمازها؟
پاسخ: حکم سجده سهو در تمام نمازها یکی است.
پرسش۵۰۷: اگر به یک طرف سلام نداد و سجده سهو کرد چگونه است؟
پاسخ: مکروه تنزیهی است.
پرسش۵۰۸: اگر به هر دو طرف سلام داد آنگاه سجده کرد چطور است؟
پاسخ: بر حسب یک روایت جایز است. ولی قول صحیح همین است که به یک طرف سلام داده سجده کند. اگر به هر دو طرف سلام داد سجده سهو نکند، بلکه نماز را اعاده کند.
پرسش۵۰۹: سجده سهو از چه چیزهایی واجب می‌شود؟
پاسخ:
۱- از ترک واجب.
۲- از تأخیر واجب
۳- از تأخیر فرض
۴- از تقدیم فرض بر فرض دیگر.
۵- از تکرار فرض. مثلاً در یک رکعت دوبار رکوع کرد.
۶- از تبدیل کیفیت واجب هم سجده واجب می‌شود.
پرسش۵۱۰: اگر کسی موارد یاد شده را عمداً انجام داد حکمش چیست؟
پاسخ: سجده سهو لازم نمی‌شود بلکه اعاده نماز واجب است.
پرسش۵۱۱: اگر در یک نماز چند مورد پیش آمد که از هر یک سجده سهو لازم می‌شد چند سجده کند؟
پاسخ: برای تمام موارد یک بار دو سجده کافی است.
پرسش۵۱۲: از چه نوع تغییراتی در قرائت سجده سهو لازم می‌شود؟
پاسخ:
۱- فراموش شدن سوره فاتحه در دو رکعت اول از نمازهای فرض و در یک یا تمام رکعات نفل، سنت و واجب.
۲- خواندن دوبار با بیشتر فاتحه در رکعات یاد شده.
۳- پیش از سوره فاتحه دیگر سوره‌ای خواندن.
۴- فراموش شدن سوره در رکعات نمازها علاوه بر رکعت سوم و چهارم فرض هم سجده سهو را واجب می‌کند.
پرسش۵۱۳: در صورتی که به فراموشی تعدیل ارکان ترک شد، سجده سهو لازم می‌شود یا خیر؟
پاسخ: آری، لازم می‌شود.
پرسش۵۱۴: اگر قعده اول فراموش شد حکمش چیست؟
پاسخ: در صورتی که به فراموشی بعد از دو رکعت بلند شد، تا زمانی که به نشستن نزدیکتر باشد بنشیند و سجده سهو نکند، و اگر بلند شد یا به بلند شدن نزدیکتر بود، قعده را ترک کند و در آخر سجده سهو کند.
پرسش۵۱۵: علاوه بر موارد یاد شده، سجده سهو از چه چیزهایی لازم می‌شود؟
پاسخ:
۱- از تکرار رکوع.
۲- سه بار سجده کردن.
۳- از ترک اَلتَّحیات در قعده اول یا آخر.
۴- پس از تشهد در قعده اولی در این حد درود خواندن: «اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ»، یا به قدر خواندن همین مقدار، خاموش نشستن.
۵- در نمازهای جهری آهسته خواندن امام.
۶- در نمازهای سر‌ی جهر خواندن امام.
۷- به شرط اینکه همه اینها به فراموشی انجام گیرد.
پرسش۵۱۶: اگر مقتدی پشت سر امام به سهو رفت چه کار کند؟
پاسخ: بر مقتدی از سهو خودش چیزی لازم نمی‌شود؟
پرسش۵۱۷: اگر مسبوق در باقی مانده نماز خویش به سهو رفت چه کار کند؟
پاسخ: در پایان نماز خویش سجده سهو کند.