تعلیم الاسلام بر اساس فقه مذهب حنفی

فهرست کتاب

‌‌روش‌ كامل‌ خواندن‌ نماز:

‌‌روش‌ كامل‌ خواندن‌ نماز:

کسی‌ که‌ اراده‌ خواندن‌ نماز را می‌کند، نخست‌ بدن‌ خویش‌ را از «حدث‌ أکبر» و «أصغر» و از نجاست‌های‌ ظاهری‌ پاک‌ کرده، لباس‌های‌ پاکیزه‌ بپوشد و در جای‌ پاکی‌ رو به‌ قبله‌ به‌ گونه‌ای‌ بایستد که‌ میان‌ هر دو قدم‌ او به‌ اندازه‌ چهار انگشت‌ یا نزدیک‌ به‌ آن‌ فاصله‌ باشد، آنگاه‌ نیت‌ نمازی‌ را که‌ می‌خواهد بخواند، در دل‌ خویش‌ بکند و اگر با زبان‌ هم‌ نیت‌ کرد، خوب‌ است. مثلاً‌ چنین‌ نیت‌ کند که: این‌ نماز ظهر را برای‌ خدا می‌خوانم. آنگاه‌ هر دو دست‌ را تا برابر گوشها بلند کند بطوری‌ که‌ کف‌ دستها و انگشتان‌ به‌ طرف‌ قبله‌ قرار گیرند و انگشتان‌ را گشاده‌ نگه‌ دارد و تکبیر گوید و دست‌ راست‌ را بر دست‌ چپ‌ در زیر ناف‌ قرار دهد.

‌‌کف‌ دست‌ راست‌ را بر پشت‌ دست‌ چپ‌ بگذارد و انگشت‌ کوچک‌ ابهام‌ را حلقه‌ کرده‌ مچ‌ دست‌ چپ‌ را نگه‌ دارد به‌ گونه‌ای‌ که‌ سه‌ انگشت‌ دیگر دست‌ راست‌ بر پشت‌ دست‌ چپ‌ مقداری‌ بالاتر از مچ‌ دست‌ قرار گرفته‌ باشد، نگاهش‌ را بر محل‌ سجده‌ قرار داده، بطور آهسته‌ شروع‌ به‌ خواندن‌ ثنأ بکند. پس‌ از ثنأ، تعوذ و تسمیه‌ خوانده‌ سوره‌ فاتحه‌ را بخواند. چون‌ سوره‌ فاتحه‌ به‌ پایان‌ رسید، آهسته‌ آمین‌ گوید. آنگاه‌ یک‌ سوره‌ یا یک‌ آیه‌ بزرگ‌ یا سه‌ آیه‌ کوچک‌ بخواند. این‌ در صورتی‌ است‌ که‌ تنها نماز می‌خواند. و اگر پشت‌ سر امام‌ نماز بخواند. فقط‌ سبحانك‌ اللهم‌ را خوانده‌ خاموش‌ بایستد. تعوذ، تسمیه، سوره‌ فاتحه‌ و دیگر سوره‌ای‌ نخواند. سپس‌ الله أكبر گفته‌ به‌ رکوع‌ رود، و در رکوع‌ سعی‌ کند سر را با پشت‌ خویش‌ مساوی‌ و برابر نگه‌ دارد و هر دو زانو را با انگشتان‌ هر دو دست‌ محکم‌ بگیرد.

در رکوع‌ به‌ گونه‌ای‌ مساوی‌ قرار گیرد که‌ اگر یک‌ لیوان‌ آب‌ بر پشتش‌ گذاشته‌ شود، نیفتد. دستها را از پهلوها دور نگه‌ داشته‌ سه‌ یا پنج‌ بار تسبیح‌ بخواند، آنگاه‌ سر از رکوع‌ بلند کرده، تسمیع‌ و تمجید گوید (امام‌ فقط‌ تسمیع‌ گوید و مقتدی‌ فقط‌ تمجید، منفرد هر دو را گوید). باز تکبیر گفته‌ به‌ سجده‌ رود. نخست‌ هر دو زانو سپس‌ دستها، سپس‌ بینی‌ و سپس‌ پیشانی‌ را بر زمین‌ بگذارد. صورتش‌ را در میان‌ هر دو دست‌ گذاشته، بطوری‌ که‌ دو انگشت‌ ابهام‌ با گوشها مساوی‌ باشند. انگشتان‌ را به‌ هم‌ بچسباند تا سر آنها به‌ طرف‌ قبله‌ قرار گیرد. بازوها را از پهلو و شکم‌ را از رانها دور نگه‌ دارد و بازوها را بر زمین‌ نگستراند.

‌‌سه‌ یا پنج‌ بار در سجده‌ تسبیح‌ گوید. آنگاه‌ نخست‌ پیشانی‌ سپس‌ بینی و سپس‌ دستها را بلند کرده‌ تکبیر گوید و کاملاً‌ بنشیند. باز تکبیر گوید و به‌ سجده‌ دوم‌ برود. دوباره‌ تکبیر گفته‌ نخست‌ پیشانی‌ و سپس‌ بینی‌ و پس‌ از آن، دستها و همچنین‌ زانوها را بلند کرده، روی‌ پنجه‌های‌ پاها مستقیماً‌ بلند شده‌ بایستد و دوباره‌ دستها را ببندد و بسم‌ الله گفته‌ سوره‌ فاتحه‌ را به‌ همراه‌ سوره‌ای‌ دیگر بخواند. اگر پشت‌ سر امام‌ باشد، خاموش‌ بایستد و قرائت‌ نخواند باز همانند رکعت‌ قبل‌ به‌ همان‌ صورت، رکوع، قومه، سجده، جلسه‌ و سجده‌ کند. هنگامی‌ که‌ از سجده‌ دوم‌ بلند شود، پای‌ چپ‌ را بگستراند و بر آن‌ بنشیند و پای‌ راست‌ را نصب‌ کند به‌ گونه‌ای‌ که‌ سر انگشتان‌ به‌ طرف‌ قبله‌ متوجه‌ باشند و هر دو دست‌ را روی‌ رانها بگذارد و التحیات‌ را بخواند، هنگامی‌ که‌ به‌ «أَشهَدُ‌ أَن‌ لاَّ‌ اِلهَ» برسد، ابهام‌ دست‌ راست‌ را با انگشت‌ دیگر ببندد و چون‌ «لا إِلهَ» گوید، انگشت‌ شهادت‌ را بالا برد و به‌ هنگام‌ «إِِ‌لاَّ‌ الله» پایین‌ آورد و تا آخر نماز دو انگشت‌ مزبور را بصورت‌ گره‌ کرده، نگه‌ دارد.

پس‌ از اختتام‌ تشهد اگر نماز دو رکعتی‌ باشد، درود و دعا بخواند، آنگاه‌ نخست‌ به‌ طرف‌ راست‌ و سپس‌ به‌ طرف‌ چپ‌ سلام‌ گوید. در حین‌ سلام‌ گفتن‌ به‌ سمت‌ راست، افرادی‌ که‌ در سمت‌ راست‌ وی‌ قرار دارند و فرشتگان‌ سمت‌ چپ‌ را نیت‌ کند و امام‌ در هر سمتی‌ که‌ قرار دارد، امام‌ را هم‌ در همان‌ سمت‌ نیت‌ کند و امام‌ در هر دو سلام‌ خویش‌ مقتدیها را نیت‌ کند.

‌‌اگر نماز سه‌ یا چهار رکعتی‌ باشد، پس‌ از تشهد درود نخواند، بلکه فوراً‌ تکبیر گفته‌ به‌ طرف‌ قیام‌ بلند شود و رکعت‌ سوم‌ و چهارم‌ را اگر نماز فرض‌ یا واجب‌ یا سنت‌ و نفل‌ باشد، طبق‌ ضابطه‌ هر یک‌ به‌ پایان‌ رسانده، سلام‌ بدهد. پس‌ از سلام‌ دعای‌ ذیل‌ را بخواند: «اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمُ وَمِنْكَ السَّلاَمُ، تَبَارَكْتَ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ» [۶]، «اللَّهُمَّ أَعِنِّيْ عَلَى ذِكْرِكَ، وَشُكْرِكَ، وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ» [۷]. خواندن‌ این‌ دعا هم‌ مسنون‌ است: «لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ، اللَّهُمَّ لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلاَ مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ» [۸]. آمین.

[۶] ترجمه: «الهى تو سلامى، و سلامتى از جانب تو است، تو بسیار بابرکتى، اى صاحب عظمت و بزرگى». [۷] ترجمه: « بار الها! به من توفیق بده تا تو را یاد کنم، و سپاس گویم، و به بهترین روش، بندگى نمایم». [۸] ترجمه: «معبودى «بحق» بجز الله، وجود ندارد. شریکى ندارد، پادشاهى از آنِ اوست، ستایش شایسته‏ى اوست، و او بر هر چیزى توانا است، الهى! آن چه تـو بـدهى، هیچ کس مانع آن نمی‌گردد، و آنچه تو منع کنى، هیچ کس نمى‌تواند آنرا بدهد. توانگر، او را ثروتش از عذاب تو نجات نمی‌دهد، و «تمامی‌شکوه و» ثروت از آنِ تو است». ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَأَهۡلِيكُمۡ نَارٗا[التحریم: ۶].

«ای‌ آنانی‌ که‌ ایمان‌ آورده‌اید، خود و خانواده‌تان‌ را از آتش‌ جهنم‌ برهانید!».