مبحث دوم: اسباب گسترش مواد مخدر
این مبحث حاوی یک تمهید و ده مطلب است:
مطلب اول: ضعف مانع دینی.
مطلب دوم: بی‌کاری و فراغت وقت.
مطلب سوم: هم‌نشینی با افراد ناباب.
مطلب چهارم: گرفتاریها و مشکلات خانوادگی.
مطلب پنجم: سیر و سیاحت و سفر به کشورهای خارجی.
مطلب ششم: کارگرفتن از افراد بیگانه.
مطلب هفتم: فقر و تنگدستی.
مطلب هشتم: تقلید کورکورانه.
مطلب نهم: شایعه بعضی از افکار نادرست و دروغین دربارۀ مواد مخدر.
مطلب دهم: استعمار.
اسباب زیادی وجود دارد که در گسترش مواد مخدر کمک می‌کنند، بعضی از این اسباب اجتماعی، و برخی اقتصادی و مقداری شخصی است.
بعضی از این اسباب ملموس و مشاهد هستند که تأثیر آن‌ها در مجتمع واضح است، و بعضی دیگر غیر ملموس‌اند که آن‌ها را فقط متخصصین و خبرگان می‌دانند.
من در اینجا فقط آن اسبابی را ذکر می‌کنم که کمک آن‌ها در گسترش مواد مخدر به مشاهدۀ من رسیده است، بیشتر این‌ها را از کسانی دریافت کرده‌ام که به خاطر این سم مهلک دستگیر و بازداشت شده‌اند، لذا من آن اسباب را به خدمت خوانندگان محترم عرض می‌کنم.