حدیث اوّل: تاریخچۀ روز جمعه
ابوهریرهسروایت کرده که پیغمبر خدا جفرمودند: «خَیْرُ یَوْمٍ طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ یَوْمُ الْجُمُعَةِ فِیهِ خُلِقَ آدَمُ وَفِیهِ أُهْبِطَ مِنْ الْجَنَّةِ وَفِیهِ تِیبَ عَلَیْهِ وَفِیهِ مَاتَ وَفِیهِ تَقُومُ السَّاعَةُ وَمَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا وَهِیَ مُصِیخَةٌ یَوْمَ الْجُمُعَةِ مِنْ حِینِ تُصْبِحُ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ شَفَقًا مِنْ السَّاعَةِ إِلَّا الْجِنَّ وَالْإِنْسَ وَفِیهِ سَاعَةٌ لَا یُصَادِفُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ وَهُوَ یُصَلِّی یَسْأَلُ اللَّهَ شَیْئًا إِلَّا أَعْطَاهُ إِیَّاهُ.» [۱]«بهترین روزی که خورشید در آن طلوع کرده روز جمعه میباشد که در این روز آدم آفریده شد و در این روز (از زمین) هبوط کرد و توبهاش قبول واقع شد و فوت کرد و در این روز قیامت برپا میشود و هیچ جنبدهای جز انسان و جن نیست که در روز جمعه از ترس (بر پایی) قیامت مضطرب و نگران میباشد، و در روز جمعه زمانی وجود داد که بندۀ مسلمانی با آن مواجه نمیشود در حالیکه نماز میگذارد و از خداوند حاجتی را میخواهد مگر اینکه به وی خواهد داد.»
این فرمودۀ پیغمبر عظیم الشأن جبیانگر وقایع مهم و خاصی در ارتباط با روز جمعه میباشد که نقطه عطف حیات انسان میباشند و همچنین بیانگر فضایلی از این روز میمون میباشد، این موارد عبارتند از:
۱- روز جمعه بهترین روزها و سرور ایّام است.
۲- آفرینش آدم÷.
۳- هبوط آدم÷به زمین.
۴- قبول توبه آدم÷.
۵- وفات آدم÷.
۶- برپاشدن روز قیامت.
۷- وجود زمانی خاص در جمعه که خداوند به قاطعیّت اجابت دعای بندهاش را می-کند.
[۱] (صحیح): مالک، الموطأ (ش۳۶۴) / شافعی (ش۳۱۲) / ابوداود (ش۱۰۴۸) / ترمذی (ش۴۹۱) / نسایی (ش۱۴۳۰) / بیهقی، السنن الکبری (ش۶۲۱۴) وفضائل الاوقات (ش۲۵۱) / حاکم، المستدرک (ش۱۰۳۰) / ابن حبان (ش۲۷۷۲) / احمد، المسند (ش۱۰۳۰۳) / ابن بشران، الامالی (ج۱ص۱۰۲وج۲ص۸۴) / نسایی (ش۱۴۳۰) / ابن منده، التوحید (ش۵۶) / ابوعوانه، المستخرج علی مسلم (ش۲۰۵۲) / ابوالشیخ، العظمة (ش۷۸۱) / بغوی، شرح السنة (ج۴ص۲۰۷) / ضیاء المقدسی، الاحادیث المختاره (ش۳۹۵و۳۹۶) / الدقاق، مجلس إملاء فی رؤیة الله تبارک وتعالى (ش۹۵) / ذهبی، معجم الشیوخ الکبیر للذهبی (ج۲ص۶۶) / ابوعمروالدانی، السنن الواردة فی الفتن (ش۴۳۳) از طریق (یزید بن عبد الله بن الهاد وعمارة بن غزیة الانصاری) روایت کردهاند: «عن محمّد بن إبراهیم عن أبى سلمة بن عبد الرحمن عن أبى هریرة قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : خیر یوم طلعت فیه الشمس یوم الجمعة فیه خلق آدم وفیه أهبط وفیه تیب علیه وفیه مات وفیه تقوم الساعة وما من دابة إلا وهى مسیخة یوم الجمعة من حین تصبح حتى تطلع الشمس شفقا من الساعة إلا الجن والإنس وفیه ساعة لا یصادفها عبد مسلم وهو یصلى یسأل الله حاجة إلا أعطاه إیاها».و رجال مالک بن انس «رجال صحیحین» میباشد واسنادش هم «صحیح» است.
و امام حاکم نیشابوری هم گفته است: «حدیثٌ صحیحٌ علی شرط الشیخین»
و امام ذهبی هم گفته است: «على شرط البخاری ومسلم»
و امام ترمذی هم گفته است: «هذا حدیثٌ صحیحٌ»
و امام نووی هم گفته است: «على شرط البخاری ومسلم» [حاکم، المستدرک مع التلخیص للذهبی (ش۱۰۳۰) / ترمذی (ش۴۹۱) / نووی، المجموع (ج۴ص۴۸۲)]
همچنین قسمتهایی از آن در صحیح مسلم هم آمده است ومسلم (ش۲۰۱۳و۲۰۱۴) / ترمذی (ش۴۸۸) / نسایی (ش۱۳۷۳) از طریق (ابوالزناد و ابن شهاب الزهری) روایت کردهاند: «عن أبى الزناد عن الأعرج عن أبى هریرة قال رسول الله صلى الله علیه وسلم: خیر یوم طلعت علیه الشمس یوم الجمعة فیه خلق آدم وفیه أدخل الجنة وفیه أخرج منها».