حدیث پانزدهم: پیاده و با آرامش به نماز جمعه رفتن
اوس بن اوسسروایت کرده است: «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ جیَقُولُ مَنْ غَسَّلَ وَاغْتَسَلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَبَكَّرَ وَابْتَكَرَ وَمَشَى وَلَمْ یَرْكَبْ فَدَنَا مِنْ الْإِمَامِ وَاسْتَمَعَ وَلَمْ یَلْغُ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ عَمَلُ سَنَةٍ أَجْرُ صِیَامِهَا وَقِیَامِهَا.» [۳۶]«از پیامبر خدا شنیدم که فرمودند: هر کس روز جمعه غسل کند و نیکو غسل نماید و در اوّل وقت (به نماز جمعه) برود و زود برود و با پیاده برود و سوار هیچ مَرکبی نشود و به امام نزدیک شود و خوب گوش فرا دهد و کلام لغو (و بی فایده) نگوید به ازای هر قدمش اجر عمل یک سال از روزه و قیام (و نماز) برای وی خواهد بود.»
از جمله مستحبات و فضائل روز جمعه پیاده و زود رفتن به نماز جمعه می‌باشد، به گونه‌ای که نمازگزار به امام و خطیب جمعه در حدّ امکان نزدیک شود، ولی نباید برای نزدیک شدن به امام از روی شانۀ مردم عبور نماید.
همچنین پیامبر اکرم جمی‌فرماید: «مَنِ اغْبَرَّتْ قَدَمَاهُ فِی سَبِیلِ الله حَرَّمَهُ الله، عَلَى النَّارِ.» [۳۷]«هر کس قدم‌هایش در راه خداوند، غبارآلود شود، خداوند آتش را بر وی حرام می‌کند.»
رفتن به نماز جمعه و در واقع هر نمازی باید با تأنی و آرامش باشد و شخص به سمت مسجد ندود و بدین وسیله به خود و دیگران استرس و فشار وارد کند و حتّی در مواردی عجله و شتابان به سوی مسجد و نماز جماعت رفتن باعث رنجش و هتک حقوق دیگران می‌شود، فرمودۀ پیامبر اکرم جملاک این حکم است، ایشان جمی‌فرماید: «إِذَا أُقِیمَتِ الصَّلاةُ فَلا تَأْتُوهَا تَسْعَوْنَ، ایتُوهَا تَمْشُونَ عَلَیْكُمُ السَّكِینَةُ، فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا، وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا.» [۳۸]«هرگاه نماز اقامه گردید با عجله و شتابان به سوی آن نروید، با حالتی آرام و با تأنّی به سمت آن پیاده حرکت کنید، به هر (مقداری از نماز رسیدید) آن‌را بخوانید و هر مقدار (از نماز را از دست دادید، بعد از سلام امام برخیزید و آن را) تمام کنید.»
این حکم در مورد کسی که سوار بر ماشین و یا مرکبی به مسجد می‌رود نیز صدق می‌کند که مستحب است آرام و با تأنی حرکت کند حتّی اگر فقط قسمتی از نماز را دریابد؛ مگر اینکه به کل نماز نرسد که در نتیجه چون جمعه واجب است لذا باید عجله کند البته عجله‌ای که موجب تضییع حق دیگران و اذیت و آزار به دیگران و ضرر به خود و دیگران نباشد.
[۳۶] (صحیح): احمد، المسند (ش۱۶۱۷۳و۱۶۹۶۲) / ابوداود (ش۳۴۵) / بیهقی، السنن الکبری (ش۶۰۸۹) وشعب الایمان (ش۲۷۲۸) ومعرفة السنن والآثار (ش۶۵۹۱) / ابن ابی شیبه، المصنف (ج۲ص۳) / ابن ماجه (ش۱۰۸۷) / طبرانی، المعجم الکبیر (ج۱ص۲۱۵) / مروزی، الجمعة وفضلها (ش۵۰) / تمام رازی، الفوائد (ج۲ص۲۰۲) / ابن ابی عاصم، الآحاد والمثانی (ش۱۵۷۳) / اصفهانی، الترغیب والترهیب (ش۹۲۰) / بغوی، شرح السنة (ج۴ص۲۳۶) / ابونعیم، معرفة الصحابه (ش۹۸۶) / طوسی، المستخرج علی ترمذی (ج۳ص۸) / ضیاء المقدسی، المنتقى من مسموعات مرو (ش۴۲۰) / ابن قانع، معجم الصحابة (ش۳۴) جزء الحسن بن رشیق (ش۷۸) / ابن بشران، الامالی (ش۹۷۴) / جرجانی، الامالی (ش۳۰۷) از طریق (یحیی بن آدم ومحمّد بن حاتم الجرجرائى و أبو بکر بن أبی شیبة) روایت کرده‌اند: «حدثنا (عبدالله) بن المبارك عن الأوزاعى حدثنى حسان بن عطیة حدثنى أبو الأشعث الصنعانى حدثنى أوس بن أوس الثقفى سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول: من غسل یوم الجمعة واغتسل ثم بكر وابتكر ومشى ولم یركب ودنا من الإمام فاستمع ولم یلغ كان له بكل خطوة عمل سنة أجر صیامها وقیامها.» وحسان بن عطیة هم متابعه شده واحمد، المسند (ش۱۶۱۷۵) / نسایی (ش۱۳۸۴) / طبرانی، المعجم الکبیر (ج۱ص۲۱۵) / ابن عساکر، تاریخ دمشق (ج۳۶ص۱۲۰و۲۰۰و۴۳ص۲۹۹) / ابن عساکر، معجم الشیوخ (ج۱ص۴۹۰) / ابونعیم، معرفة الصحابه (ش۹۸۸) / طوسی، الاربعین (ش۱۲) / نسوی، الاربعین (ش۲۷) / ابن سعد، الطبقات الکبری (ج۵ص۳۳۹) / ابن ابی عاصم، الآحاد والمثانی (ش۱۵۷۳) از طریق (عبدالرحمن بن یزید بن جابر ویحیى بن الحارث الذماری وابوقلابة وسلیمان بن موسی وعثمان بن ابی خالد) روایت کرده‌اند: «أنه سمع أبا الأشعث حدثه انه سمع اوس بن اوس... .» وابوالاشعث صنعانی هم متابعه شده وابوداود (ش۳۴۶) / طبرانی، المعجم الاوسط (ج۲ص۱۲۲) / طیالیسی، المسند (ش۱۲۱۰) / خطیب بغدادی، موضح اوهام الجمع والتفریق (ج۲ص۳۹۷) از طریق (عبادة بن نسى و الحسن البصری ومحمّد بن سعید الازدی) روایت کرده است: «عن أوس بن اوس الثقفى عن النبی صلى الله علیه وسلم ... .» و رجال احمد «رجال صحیحین» می‌باشد جز شراحیل بن شرحبیل ابوالاشعث صنعانی که «رجال مسلم» است واسنادش هم «صحیح» می‌باشد. وامام حافظ عراقی هم گفته است: «اسنادٌ جیدٌ» وامام حاکم نیشابوری هم گفته است: «حدیثٌ صحیحٌ علی شرط الشیخین» وامام ذهبی هم گفته است: «اسنادٌ صالحٌ» وامام نووی گفته است: «اسناد حسنٌ» وامامان بغوی وترمذی هم گفته است: «حدیثٌ حسنٌ» [بغوی، شرح السنة (ج۴ص۲۳۶) / نووی، خلاصة الأحکام فی مهمات السنن وقواعد الإسلام (ش۲۷۱۷) / الزبیدی، اتحاف السادة المتقین بشرح إحیاء علوم الدین (ج۳ص۲۳۸) / ذهبی، تذکرة الحفاظ (ج۳ص۱۲۷) / ترمذی (ش۴۹۶) / حاکم، المستدرک (ش۱۰۴۲)] [۳۷] (صحیح): بخاری (ش۹۰۷) / ترمذی (ش۱۶۳۲) / نسایی (ش۳۱۱۶) از طریق (یحیی بن حمزه والولید بن المسلم) روایت کرده‌اند: «حدثنا یزید بن أبی مریم الأنصاری قال حدثنا عبایة بن رفاعة قال أدركنی أبو عبس وأنا أذهب إلى الجمعة فقال سمعت النبی ج یقول من اغبرت قدماه فی سبیل الله حرمه الله على النار.» [۳۸] (صحیح): بخاری (ش۹۰۸) / مسلم (ش۱۳۸۹-۱۳۹۱) / ابوداود (ش۵۷۲) ترمذی (ش۳۲۷) / نسایی (ش۸۶۱) / ابن ماجه (ش۷۷۵) از طریق (سعید بن مسیب و ابوسلمه بن عبدالرحمن وعبدالرحمن بن یعقوب وهمام بن منبه) روایت کرده‌اند: «أن أبا هریرة قال سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول: ... .»