حدیث سی و یکم: کراهت زیور آراستن مساجد
عبدالله بن عباس سروایت کرده است: «قال رسولُ الله ج: ما أُمِرتُ بتَشييدِ المساجِد. قال ابنُ عباس: لتُزَخرِفُنَّها كما زَخرَفَتِ اليهودُ والنَّصارى» [۷۷]. «رسول الله جفرمودند: من به ساختن بنای بلند و عظیم برای مساجد امر نشدهام. ابن عباس گفت: تا اینکه شما همانند یهود و نصاری به تزیین آن بپردازید».
این حدیث اشاره به این دارد که تزیین مساجد نباید همانند معابد یهودیان و کلیسای مسیحیان مزیّن به عکس و تصاویر و اشیای بیاستفاده گردد و به گونهای مساجد منقش و تهذیب و تزیین گردند که توجّه عابدان را به خود جلب کند و به عبادت عابدان خدشه وارد کند.
البته بیشک ساختن مساجد بزرگ و عظیم برای برپایی نماز و استفاده از مصالح ساختمانی با کیفیّت بالا و تزیین نمای خارجی و طراحی داخلی آن و بهره بردن از طراحی مدرن برای استفاده بیشتر از مکانهای مختلف مسجد و آراستن و تزیین آن، نه تنها جایز است بلکه اسحبابی است که مشمول ثواب و اجر آباد کردن مسجد میباشد. و بسیار محرز است که آراستگی و تزیین مسجد در عین سادگی و مناسب بودن آن برای عبادت تأثیر زیاد در آرامش روانی و حس زیباشناختی انسان دارد، بدین خاطر آنچه مورد نهی شریعت است آراستن مسجد با عکس و اشیای بیاستفاده و نامشروع و اسراف در تزیین و منقش کردن آن میباشد که در معابد یهودیان و مسیحیان به کثرت مشاهده میشود.
[۷۷] (صحیح): عبدالرزاق، المصنف (ج۳ص۱۵۲)/ ابوداود (ش۴۴۸)/ ابن حبان (ش۱۶۱۵)/ طبرانی، المعجم الکبیر (ج۱۲ص۲۴۳)/ ابونعیم، حلیة الاولیاء وطبقات الاصفیاء (ج۷ص۳۱۳)/ ابویعلی، المسند (ش۲۶۸۸و۲۴۵۴)/ ابوطاهر السلفی، المشیخة البغدادیة (ش۲)/ ابن حجر، تغلیق التعلیق (ج۲ص۲۳۸)/ ابن حزم، المحلی (ج۴ص۲۴۸و۴۴)/ بغوی، شرح السنة (ج۲ص۳۴۸)/ جرجانی، الاملی (ش۱۰۴) از طریق (سفیان الثوری وصباح بن یحیی ولیث بن ابی سلیم) روایت کردهاند: «عن أبي فزارة راشد بن کیسان عن يزيد بن الأصم عن ابن عباس قال: قال رسول الله ج: ما أمرت بتشييد المساجد. قال ابن عباس: لتزخرفنها كما زخرفت اليهود والنصارى». ورجال عبدالرزاق «رجال صحیح» بوده واسنادش هم صحیح میباشد. و امام ابن حجر گفته است: «صحّحه ابن حبان» [ابن حجر، بلوغ المرام (ج۱ص۵۱)]