جنایت حیوان
س: اگر حیوان، چیزی را لگدمال کرد، در آن صورت ضمانت آن بر عهدهی چه کسی میباشد؟
ج: اگر حیوان چیزی را لگدمال کرد؛ یا با دستش به چیزی آسیب رساند؛ ویا با دهانش کسی را گاز گرفت، در آن صورتها کسی که بر حیوان سوار است (سرنشین)، ضامن میباشد.
و اگر چنانچه حیوان، کسی را با پا یا دُمش زد، در آن صورت کسی که بر آن سوار است، ضامن نمیباشد.
س: اگر حیوان در راه، سرگین و تپاله انداخت و یا ادرار و پیشاب نمود، و به وسیلهی آن، شخصی تلف گردید، در آن صورت آیا سوار آن حیوان، ضامن میگردد؟
ج: در این صورت ضامن نمیگردد.
س: شما پیشتر در مورد «ضمانت کسی که بر حیوان سوار است»، احکام و مسائلی را بیان نمودید؛ حال به بیان احکام و مسائل ضمانت «سائق» (فردی که حیوان را از عقب میراند) و ضمانت «قائد» (فردی که افسار ستور را میگیرد وآن را به دنبال خود میکشد) بپردازید؟
ج: در مورد چیزهایی که حیوان با دست و پا، بدانها آسیب میرساند، «سائق» (کسی که حیوان را از عقب میراند)، ضامن میباشد؛ و «قائد» (کسی که افسار ستور را گرفته و آن را به دنبال خود میکشد) در اموری ضامن است که حیوان با دستش بدان آسیب برساند؛ از این رو اگر حیوان با پایش به چیزی آسیب رساند، در آن صورت فرد «قائد» ضامن نیست.
س: اگرفردی، افسار قطاری از حیوانات را گرفت وآنها را به دنبال خود کشید؛ و برخی از این حیوانات، انسان یا مالی را لگدمال نمودند، در آن صورت حکم آن چیست؟
ج: آن چه را که این حیوانات لگدمال نمودهاند، «قائد» (کسی که افسار قطار حیوانات را گرفته و به دنبال خود میکشد) ضامن آن میباشد [۱۳۷]؛ و اگر به همراه «قائدِ» قطار حیوانات، «سائق» (فردی که حیوان را از عقب میراند) نیز بود، در آن صورت هر دو ضامن میباشند [۱۳۸].
س: اگر دو اسب سوار با یکدیگر برخورد و تصادف کردند؛ و در نتیجه، هر دو کشته شدند؛ در آن صورت دیه و خونبهای آنها بر عهدهی چه کسی میباشد؟
ج: در این صورت بر عاقلهی هر یک از آن دو، واجب است که دیه وخونبهای دیگری را بپردازد.
[۱۳۷] زیرا این فرد «قائد» است که حیوان به سوی جنایت نزدیک کرده است؛ و در این مسئله، اول وآخر قطار حیوانات یکسان وبرابر میباشد. و اگر شتری، انسانی را پایمال کرد؛ در آن صورت دیهی آن را ضامن میگردد و پرداخت آن بر عهدهی عاقلهی قائد میباشد. [به نقل از «الجوهرة النیرة» ] [۱۳۸] زیرا هر دو نفر در این کار، اشتراک دارند. (به نقل از «الجوهرة»)