ویژگیهای جسمانی
مورخان مشخصات ایشان را چنین بیان کردهاند که او مردی سیاهرنگ، پهنبینی با شکمی برآمده بود که او را ذی البطین میخواندند. و این امر از عظمت او چیزی نمیکاهد، زیرا شخصیت فرد بسته به دیانت، اخلاق، خیرخواهی، و عقیده او است، نه به شکل و صورت ظاهری.
و از دیدگاه شرع اسلام شکل ظاهری معیار شخصیت نیست. پیامبر جمیفرمایند: روز قیامت شخصی بلندقامت، فراخشانه، تنومند و خوبصورت (زیبا) آورده میشود، ولی نزد پروردگار به اندازه بال پشهای نیز ارزش ندارد. و میفرمایند: خداوند متعال به اجسام و اموالتان نگاه نمیکند، بلکه دلها و اعمالتان را مینگرد.
خداوند تقوی و اعمال صالح را معیار برتری انسانها قرار داده است، و میفرمایند: ﴿خَلَقۡنَٰكُم مِّن ذَكَرٖ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَٰكُمۡ شُعُوبٗا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡ﴾[الحجرات: ۱۳].
ترجمه: «ای مردم ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و تیرهها و قبیلهها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، گرامیترین شما نزد خداوند باتقویترین شماست».
و حضرت پیامبر جکه استاد و اسوه کامل بشریت بود و خداوند در باره ایشان میفرمایند: ﴿لَّقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِي رَسُولِ ٱللَّهِ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ لِّمَن كَانَ يَرۡجُواْ ٱللَّهَ وَٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَ وَذَكَرَ ٱللَّهَ كَثِيرٗا ٢١﴾[الأحزاب: ۲۱].
ترجمه: «برای شما در زندگانی: رسول خدا سرمشق نیکوئی هست، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد میکنند».
فقراء و مستضعفان را که بسیاری از آنان سیاه و عجم بودند، در مجلس به خود نزدیک مینمود.
و آنگاه که خداوند ایشان را بخاطر شخص نابینا مورد سرزنش قرار داده و میفرمودند:
﴿عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ ١ أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ ٢﴾«روی ترش کرد و اعراض نمود از آن که آن نابینا به نزدش آمد».
محبت پیامبر جبا آن صحابی نابینا افزون گشت.
حضرت پیامبر جبه تکبر و غرور و یا عدالت از او روی نگردانید، بلکه اشراف و بزرگان مکه در مجلس از پیامبر جدر بارۀ اسلام سؤالاتی میکردند. پیامبر جاز نابینا روی گرداند، و به سؤالات آنها پاسخ داد که اگر آنان ایمان میآوردند، قومشان نیز مسلمان میشد.
زیرا مردم عامه از رهبران خویش پیروی میکنند، اما بازهم بنابر همین روی برتافتن خداوند، پیامبر جرا مورد عتاب قرار داده میفرمایند:
﴿عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ ١ أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ ٢﴾«روی ترش کرد و اعراض نمود از آن که آن نابینا به نزدش آمد».
پس از آن هرگاه پیامبر جاو را میدیدند به احترامش برخاسته و او را جای خود نشانده و میفرمودند: خوش آمدی ای کسی که پروردگارم مرا نسبت به شما عتاب نمود.
و آنگاه که پیامبر جفاتحانه وارد شهر مکه شدند، دو نفر سیاهپوست بنام حضرت بلالسو حضرت اسامة بن زید همراه وی بودند که یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ ایشان قرار داشتند.